Giải Lịch Sử lớp 10 Bài 25: Chính sách đô hộ của các triều đại phương Bắc và những chuyển biến trong xã hội Việt Nam

Chương III
THỜI BÁC THUỘC VÀ cuộc ĐÁU TRANH
GIÀNH ĐỘC LẬP DÂN Tộc
(từ thế kỉ II đen thế kỉ X)
Bài 25
CHÍNH SÁCH ĐÔ HỌ CỦA CÁC TRIỀU ĐẠI PHƯƠNG BẮC
VÀ NHŨNG CHUYEN BIÉN trong xã HỘI VIỆT NAM
CHÍNH SÁCH ĐÔ Hộ
To chức bộ máy cai trị
Câu hỏi: Các triều đại phương Bắc chia nước Âu Lạc thành quận, huyện nhằm mục đích gì?
Hướng dẫn trả lời:
Các triều đại phong kiến phương Bắc từ nhà Triệu, Hán, Tuỳ, Đường đều chia nước ta thành các quận, huyện nhằm mục đích sáp nhập nước ta vào lãnh tổ Trung Quốc. Từ đó nhằm đi đến đồng hoá dân tộc ta.
về kinh tế
Câu hỏi: Em có nhận xét gì về chính sách hóc lột của chính quyền đô hộ?
Hướng dẫn trả lời:
Chính quyền đô hộ đã thực hiện chính sách bóc lột vô cùng tàn bạo, dã man.
Với chính sách bóc lột đó đã làm cho nhân dân ta vô cùng khốn khổ, đó là nguyên nhân để nhân dân ta kiên quyết đứng lên đấu tranh chống Bắc thuộc.
về xã hội, văn hoá
Câu hỏi: Chính quyền đô hộ truyền bá Nho giáo vào đất Ẩu Lạc cũ, hắt nhân dân ta thay đổi phong tục theo người Hán nhằm mục đích gì ?
Hướng dẫn trả lời:
Chính quyền đô hộ truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục theo người Hán. Nhiều nho sĩ, quan lại người Hán đưọ’c đưa vào đất Âu Lạc cũ để thực hiện chính sách cai trị theo kiểu Hán.
Các triều đại phong kiến phương Bắc thực hiện các chính sách đó nhằm mục đích đồng hoá dân tộc Việt Nam, sáp nhập Việt Nam vào Trung Quốc.
Câu hòi: Hãy trình bày những chính sách đô hộ của các triều dại phương Bắc đôi VỚI nhân dân ta?
Hướng dẫn trả lời:
về tổ chức bộ máy cai trị:
+ về tổ chức bộ máy cai trị: Trong thòi Bắc thuộc, các triều đại từ Triệu, Hán, Ngô, Tần, Tống, Te, Lương đến tuỳ, Đường đã thực hiện nhiều chính sách cai trị nhằm sát nhập đất nước Âu Lạc cũ vào lãnh thổ của chúng.
Vê kinh tê:
Chính quyền đô hộ thi hành chính sách bóc lột cống nạp nặng nề. Chúng còn cuớp ruộng đất, cưỡng bức nhân dân ta cày cấy, thực hiện chính sách đồn điền, nắm độc quyền về muối và sắt.
Chính quyền đô hộ đưa người Hán vào Âu Lạc cũ cho ở lẫn vói người Việt, xâm chiếm, khai phá ruộng đất để lập đồn điền do chính quyền đô hộ trực tiếp quản lí, biến một bộ phận người Việt trở thành nông nô của họ.
về văn hoá- xã hội:
Truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục theo người Hán. Nhiều nho sĩ, quan lại người Hán được đưa vào đất Âu Lạc cũ để thực hiện chính sách nói trên và mở một số lớp dạy chữ Nho.
Các triều đại phong kiến phương Bắc không thực hiện được mục đích của chúng đối với nước ta là đồng hoá dân tộc Việt Nam, sát nhập việt Nam vào Trung Quốc.
NHỮNG BIÉN CHUYẺN VÈ KINH TẾ, VĂN HOÁ, XÃ HỘI
Câu hỏi: Vì sao người Việt vẫn giữ được tiếng nói, phong tục tập quán của mình ?
Hướng dẫn trả lời:
Trong thời Bắc thuộc, nhân dân ta biết tiếp nhận những yếu tố tích cực của nền văn hoá Trung Hoa thời Hán, Đường như ngôn ngữ, văn tự.
Nhân dân ta không bị đồng hoá, tiếng Việt vẫn được bảo tồn. Các phong tục tập quán như ăn trầu, nhuộm răng đen, tôn trọng phụ nữ vẫn được duy trì.
Sở dĩ nhân dân ta vẫn giữ đưọc tiếng nói, phong tục tập quán cùa mình bởi vỉ:
+ Các triều đại phong kiến phương Bắc không khống chế nổi các làng xóm
người Việt, làng xóm trở thành nơi xuất phát các cuộc đấu tranh giành độc lập.
+ Nhân dân ta một mặt biết tiếp nhận những thành tựu cùa văn hoá Trung Hoa, “Việt hoá” nó cùng với sự nỗ lực của dân tộc đã làm cho xã hội có những biến chuyển tích cực, mặt khác, vó'i lòng căm thù sâu sắc chế độ cai trị tàn bạo cùa kẻ thù, nhân dân ta đã không ngường vùng lên đấu tranh vũ trang giành độc lập, tự chù, bảo vệ bản sắc văn hoá của dân tộc mà tiêu biểu nhất là tiếng nói và phong tục tập quán...
Câu hỏi: Những chuyển biến về các mặt ở nước ta thời Bắc thuộc? Nguyên nhân của những biến chuyển đó?
Hướng dẫn trả lời:
về kinh tế:
Nông nghiệp:
+ Công cụ bằng sắt được sử dụng phổ biến.
+ Công cuộc khai hoang, mờ rộng diện tích được đẩy mạnh.
+ Công trình thuỷ lợi được mở mang, nhờ thế, năng suất lúa nước tăng hơn trước.
Thủ công nghiệp, thương mại :
+ Kĩ thuật rèn sắt phát triển hơn trước.
+ Việc khai thác vàng, bạc, châu ngọc trong nhân dân được đẩy mạnh.
+ Đồ trang sức bằng vàng, bạc, ngọc được gia công tinh tế.
+ Một sô nghê thủ công mới xuât hiện: làm giây, làm thuỳ tinh...
+ Nhiều đường giao thông thuỳ, bộ nối liền các vùng, các quận được hình thành.
Những chuyển biến về văn hoá, xã hội
+ Nhân dân ta không bị đồng hoá. Tiếng Việt vẫn được bảo tồn. Các phong tục, tập quán vẫn đuợc duy trì.
+ Mặc dầu các triều đại phương Bắc tăng cường việc cai trị nhưng kết quả là không khống chế nổi các làng xóm người Việt. Làng xóm trở thành nơi xuất phát các cuộc đấu tranh giành độc lập.
Nguyên nhân:
Nhân dân ta một mặt biết tiếp nhận những thành tựu của văn hoá Trung Hoa, “Việt hoá” nó cùng vói sự nỗ lực của dân tộc đã làm cho xã hội có những biến chuyển tích cực, mặt khác, vói lòng căm thù sâu sắc chế độ cai trị tàn bạo của kẻ thù, nhân dân ta đã không ngừng vùng lên đấu tranh vũ trang giành độc lập, tự chủ. Câu lĩỏi: Theo em, những chính sách đô hộ của các triều đại phong kiến phương Bắc cỏ giúp chủng thực hiện được mục đích của mình không? Tại sao?
Hướng dẫn trả lời:
Các chính sách đô hộ của phong kiến phưong Bắc:
+ về tồ chức bộ máy cai trị: Trong thời Bắc thuộc, các triều đại từ Tần, Triệu, Hán, Ngô, Te, Lương, Tuỳ đến Đường, Tống đã thực hiện nhiều chính sách cai trị nhằm sát nhập đất nước Âu Lạc cũ vào lãnh thổ của chúng.
+ về kinh tế: Chính quyền đô hộ thi hành chính sách bóc lột cống nạp nặng nề. Chúng còn cuớp ruộng đất, cưỡng bức nhân dân ta cày cấy, thực hiện chính sách đồn điền, nắm độc quyền về muối và sắt.
Chính quyền đô hộ đưa người Hán vào Âu Lạc cũ cho ở lẫn với người Việt, xâm chiếm, khai phá ruộng đất để lập đồn điền do chính quyền đô hộ trực tiếp quản lí, biến một bộ phận ngưòi Việt trở thành nông nô của họ.
+ về văn hoá, xã hội: Truyền bá Nho giáo vào nước ta, bắt nhân dân ta phải thay đổi phong tục theo người Hán. Nhiều nho sĩ, quan lại người Hán được đưa vào đất Âu Lạc cũ đế thực hiện chính sách nói trên và mở một số lớp dạy chữ Nho.
Các triều đại phong kiến phương Bắc không thực hiện được mục đích của chúng đối với nước ta là đồng hoá dân tộc Việt Nam, sát nhập Việt Nam vào Trung Quốc.
-Vì:
Do cuộc đấu tranh bền bì, kiên cường về mọi mặt của dân tộc Việt Nam trong việc giữ gìn bản sắc văn hoá dân tộc.
Câu hổi: Bằng việc sưu tầm tài liệu, em hãy viết một đoạn văn kể về chính sách bóc lột tàn bạo, triệt đê của chính quyền đô hộ phương Bắc đối với nước ta?
Hướng dẫn trả lời:
Dưới chính quyền đô hộ của phong kiến phương Bắc, sản xuất vật chất của xã hội Việt Nam mạng tính chất đối kháng. Mỗi bước tiến trong sự phát triển sản xuất phải trả bằng hi sinh và đau khổ vô tận của nhân dân lao động. Với chính sách bắt nhân dân ta thu lượm sản phẩm quý trên rừng, dưới biển để làm đồ cống phẩm,
chính sách độc quyền muối, sắt - do đó mà mua rẻ, bán đắt, CU'Ó'P đoạt của nhân dân, chính sách tô thuế nặng nề, bắt thợ sang Trung Quốc... hết triều đại này đến triều đại khác đã làm cho nhân dân ta đói khổ, Ill'll vong, nông nghiệp đình đốn, công thương nghiệp cũng không thể phát triển mạnh.