SGK Công Nghệ 9 - Bài 3. Sắp xếp và trang trí nhà bếp
SÁP XẾP VÀ TRANG TRÍ NHÀ BẾP Biết cách sắp xếp và trang trí các khu vực trong nhà bếp hợp lí và khoa học, tạo sự gọn gàng, ngăn nắp và thoải mái khi nâ'u ăn. Biết vận dụng những kiến thức đã học vào điều kiện cụ thể của giã đình. I - CÁCH SẮP XẾP VÀ TRANG TRÍ NHÀ BẾP Tại sao phải quan tâm đến cách sắp xếp và trang trí nhà bếp ? Nhà bếp là nơi người nội trợ tốn nhiều thời gian và công sức cho việc nấu ăn hằng ngày, do đó cần phải sắp xếp đồ đạc hợp lí và trang trí vui tươi, sáng sủa để góp phần làm giảm bớt sự mệt nhọc, đồng thời tạo không khí âm cúng và thoải mái cho gia đình trong sinh hoạt thường ngày (hình 6). Những công việc cần làm trong nhà bếp Cất giữ thực phẩm chưa dùng ; Cất giữ dụng cụ làm bếp ; Chuẩn bị sơ chế thực phẩm : cắt, thái, rửa... Nấu nướng, thực hiện món ăn ; Bày dọn thức ăn và bàn ăn. a) Sắp xếp và trang trí nhà bêp thời xưa b) Sắp xếp và trang trí nhà bếp thời nay c) Cấu trúc nhà bếp hiện đại Hình 6 : Sắp xếp và trang trí nhà bếp Những đồ dùng cần thiết để thực hiện các công việc nhà bếp Tủ cất giữ thực phẩm hoặc tủ lạnh ; Bàn sửa soạn thức ăn (bàn gô hoặc nhôm, tôn hay gạch men...); Bàn cắt, thái, chậu rửa ; Bếp đụn ; Bàn để các nồi thức ăn vừa nấu xong ; Tủ, kệ chứa thức ăn và các đồ dùng cho chế biến và dọn ăn. II - CÁCH SẮP XẾP NHÀ BẾP HỢP LÍ Thê nào là sắp xếp nhà bếp hợp lí ? Nhìn vào hình 7 em hãy phân tích cách sắp xếp các khu vực trong nhà bếp như thế nào ? Hình 7 Những khu vực hoạt động trong nhà bếp sắp xếp nhà bếp hợp lí là bô trí các khu vực làm việc trong bếp thuận lợi cho người nội trợ đê công việc được triển khai gọn gàng và khoa học. Căn cứ vào gợi ý ở từng hình nhỏ, các em hãy thảo luận để rút ra kết luận về việc sắp xếp các khu vực làm việc trong nhà bếp như thế nào cho hợp lí ? Em hãy điền chữ cái a ; b ; c ; d ; e tương ứng với các công việc cụ thể sau : cất giữ thực phẩm (hình 7...); nấu nướng (hình 7...); bày dọn thức ăn (hình 7...); sửa soạn thực phẩm (hình 7...); thái, rửa thực phẩm (hình 7...). Bô trí các khu vực hoạt động trong nhà bếp Việc bố trí các khu vực hoạt động nên theo trình tự hợp lí, phù hợp với tính chất của công việc nấu ăn đê mọi hoạt động được triển khai gọn gàng, khoa học, ít tốn thời gian di chuyển. Bố trí các khu vực hoạt động Tủ cất giữ thực phẩm (hoặc tủ lạnh) nên đặt gần cửa ra vào nhà bếp ; Bàn sơ chế nguyên liệu đặt ở khoảng giữa tủ cất thực phẩm và chồ rửa thực phẩm; Bếp đun đặt vào một góc của nhà bếp ; Cạnh bếp đun nên đặt kệ nhỏ để các loại gia vị dùng cho.việc nấu nướng và bàn đê thức ăn vừa chế biến xong. Chú ý Nên đặt bồn rửa ở khoảng giữa tủ cất thực phẩm và bếp đun ; Tủ chứa thức ăn, bếp và nơi dọn thức ăn được tạo thành một tam giác đều (theo tưởng tượng) đê tiện việc đi lại, di chuyên và ít tốn thời gian. Nếu nhà bếp quá hẹp nên đặt thẳng hàng. Đê nối liền các khu vực làm việc nêu trên, cần có những tủ, ngăn chứa tất cả những đồ dùng cẩn thiết; những tủ này có thể dài hay ngắn tuỳ theo nhà bếp rộng hay hẹp. Chiều cao của tất cả tủ, bồn rửa phải vừa tầm tay, trung bình 80cm, chiều rộng khoảng 60cm. Bề mặt của tủ, bồn rửa nên làm bằng nhôm hay gạch men hoặc đá mài cho dễ lau chùi. m - MỘT số CÁCH SẮP XẾP, TRANG TRÍ NHÀ BẾP THÔNG DỤNG Dù nhà ở thuộc loại nào (nhà lá, nhà gỗ, nhà gạch, nhà bê tông...) cũng cần phải sắp xếp và trang trí nhà bếp thích hợp đê tạo thuận lợi cho công việc ăn uống thường ngày của gia đình. Tuỳ thuộc vào câu trúc của nhà ở và điều kiện kinh tế của gia đình, có thể sắp xếp và trang trí nhà bếp theo một trong cảc dạng sau đây : Dạng chữ I Sử dụng một bên tường (hình 8) : Tủ chứa thức ăn (1) Nơi rửa dọn (2) Nơi đun nấu (3) Các khu vực làm việc được nôi liền bởi các ngăn và kệ tủ. Trên tường có các ngăn tủ chứa bát đĩa, thức ăn và vật dụng cần thiết. Dạng hai đường thẳng song song Sừ dụng hai bức tường đối diện (hình 9). V ị trí các khu vực làm việc nén sắp xếp như thế nào cho hợp lí ? (Hãy diễn tả theo hình). Dạng chữ u Khu vực làm việc đặt theo 3 cạnh tường (hình chữ U) (hình 10). Em hãy nêu tên gọi các khu vực đã được đóng khung (có ghi số) trên sơ đồ bếp dạng chữ u. Theo em, cách sắp xếp này đã hợp lí chưa ? Tại sao ? /ì I /7® Hình 8 : Sắp xếp nhà bếp dạng chữ I Hình 9 : sắp xếp nhà bếp dạng hai đường thẳng song song Dạng chữ L Sử dụng hai bức tường thẳng góc (hình 11). Hãy cho biết tên gọi các khu vực làm việc (có ghi số) trong sơ đồ nhà bếp dạng chữ L. Cách sắp xếp này đã hợp lí chưa ? Tại sao ? Hình 11 : Sắp xếp nhà bếp dạng chữ L Đôi với các loại nhà xây bằng những vật liệu thô sơ hoặc nhà được xây dựng ở những vùng không có hệ thống nước máy của Nhà nước cũng cần quan tâm đến việc sắp xếp nhà bếp gọn gàng, ngăn nắp, hợp lí và khoa học để công việc nấu ăn được dễ dàng thuận lợi. GHI NHỚ Nhà bếp là nơi thực hiện nhu cầu ăn uống của mọi thành viên trong gia đình, là nơi người nội trợ tốn nhiều thời gian và công sức cho cộng việc nâ'u ăn, do đó cần phải quan tâm sắp xếp và trang trí thích hợp, gọn gàng, ngăn nắp, khoa học để giảm bớt sự mệt nhọc và thời gian di chuyển. GÂU HỎI Hãy kể những công việc thường làm trong nhà bếp. Có mấy khu vực hoạt động trong nhà bếp ? Cho biết cách sắp xếp thích hợp. BÀI TẬP THỤC HÀNH Phân tích hai hình 12a ; 12b về cách bô trí các khu vực làm việc trong nhà bếp. Cách nào phù họp và khoa học hơn ? Tại sao ? Làm bài tập tình huống về cách sắp xếp và trang trí các loại hình nhà bêp phổ biên hiện nay, không phân biệt các loại hình nhà (nhà bê tông, nhà gồ, nhà sàn...). Hình 12 : Cách sắp xếp nhà bếp