Soạn Văn 9: Kiểm tra phần Tiếng Việt

KIỂM TRA PHẦN TIÊNG VIỆT
Một sô đề luyện tập
Câu 1. Tìm khởi ngữ trong câu (SGK, trang 155) và viết lại thành câu không có khởi ngữ.
+ Khởi ngữ của câu là “mắt tôi”.
+ Viết lại câu không có khởi ngữ: Các anh lái xe nhìn mắt tôi bảo:
“Cô có cái nhìn sao mà xa xăm”.
Câu 2. Chỉ ra thành phần biệt lập trong những câu sau và giải thích phần ỷ nghĩa mà nó đem lại cho câu chứa nó.
Thật đấy, chuyến này không được Độc lập thì chết cả đi chứ sống làm gì cho nó nhục.
+ Thành phần biệt lập: “Thật đấy”.
+ Ý nghĩa: dùng để biểu hiện thái độ của người nói và khẳng định điều đã nói trong câu.
Cũng may mà bằng mấy nét vẽ, hoạ sĩ ghi xong lần đầu gương mặt của người thanh niên.
+ Thành phần biệt lập: “cũng may”.
+ Ý nghĩa: dùng để tỏ thái độ, sự đánh giá tốt về điều đã nói trong câu.
Câu 3. Cho biết những từ ngữ in đậm trong các đoạn trích dưới đây có tác dụng liên kết câu chứa chúng với câu nào. Đó là phép liên kết nào?
- Ba không giống cái hình ba chụp với má.
Sao không giống, đi lâu, ba con già hơn trước thôi.
Cũng không phải già, mặt ba con không có cái thẹo trên mặt như vậy. À ra vậy, bây giờ bà mới biết.
+ Các từ: “giống, ba, già, ba con” thuộc phép lặp, từ: “vậy” thuộc phép thế. + Những từ ngữ in đậm này có tác dụng liên kết câu chứa chúng với
câu đứng trước đó.
Không một hôm nào bà Hai ở quán về mụ không sấn đến vạch thúng ra xem:
- Ải chà! Nhà này có mớ cá ngon gớm, chiều tớ phải xin một bát mấy được. Thế là đến chiều mụ sai con bưng bát đến xin.
+ Cụm từ: “thế là” thuộc phép nối.
+ Tác dụng liên kết câu chứa nó với các câu đứng trước nó.
Câu 4. Chỉ ra phép lặp từ ngữ và phép thế để liên kết câu trong đoạn trích dưới đây:
Hoạ sĩ nào cũng đến Sa Pa! Ớ đấy tha hồ vẽ. Tôi đi đường này ba mươi hai năm. Trước Cách mạng tháng Tám, tôi chở lên chở về mãi nhiều hoạ sĩ như bác. Hoạ sĩ Tô Ngọc Vân này, hoạ sĩ Hoàng Kiệt này ...
+ Phép lặp: từ “lioạ sĩ”.
+ Phép thế: từ “đấy” thay cho từ “Sa Pa”.
Câu 5. Chỉ ra sự liên kết về nội dung, về hình thức gỉữa các câu
trong một đoạn văn ở một bài tập làm văn của em.
(Các em xem lại bài làm văn của mình và tự tìm ra)
Câu 6. Đọc truyện cười (SGK, trang 156 - 157) và trả lời câu hỏi.
Câu nào trong lời đối đáp trên đây chứa hàm ý?
- Thưa ngài, con hỏi để may cho vừa. Nếu ngài mặc hầu quan trên thì vạt đằng trước phải may ngắn lại đi năm tấc, còn nếu ngài mặc để tiếp dân đen thì vạt đằng sau phải may ngắn lại.
Nội dung hàm ý ấy là gì?
+ Hàm ý thứ nhất'. Hầu quan trên thì ngài luôn phải cúi cho nên vạt đằng trước phải may ngắn lại, còn nếu ngài mặc tiếp dân đen thì đầu ngài luôn ngẩng lên cho nên vạt đằng sau phải may ngắn lại.
+ Hàm ý thứ hai'. Ông là kẻ luồn cúi, nịnh hót cấp trên, hông hách bắt nạt cấp dưới.
Người nghe có giải đoán được hàm ý trong câu nói đó không? Chi tiết nào xác nhận điều này?
Người thợ may nói như vậy, tên quan chỉ hiểu được hàm ý thứ nhất không hiểu được hàm ý thứ hai. Chi tiết thể hiện điều đó là lời xác nhận của tên quan ở câu cuối: “Thế thì nhà ngươi may cho ta cả hai kiểu”, nếu quan hiểu được thâm ý thì chắc chắn người thợ may đã bị một trận tơi bời.