Soạn Văn 9: Nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ

NGHỊ LUẬN VỀ MỘT ĐOẠN THƠ, BÀI THƠ
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Nghị luận về một đoạn thơ, hài thơ là trình bày nhận xét, đánh giá của mình về nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ ấy.
Nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bài thơ được thể hiện qua ngôn từ, hình ảnh, giọng điệu... Bài nghị luận cần phân tích các yêu tô ấy để có những nhận xét, đánh giá cụ thể, xác đáng.
Bài nghị luận về một đoạn thơ, bài thơ cần có bố cục mạch lạc, rõ ràng; có lời văn gợi cảm, thể hiện rung động chân thành của người viêt.
HƯỚNG DẪN TÌM HlỂU CÂU HỎI PHAN bài học
Câu a. Vấn đề nghị luận của văn bản là một vấn đề văn học: phân tích giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật bài thơ Mùa xuân nho nhỏ của nhà thơ Thanh Hải.
Câu b. Luận điểm của văn bản:
+ Đặc điểm chung của mùa xuân và mùa xuân trong thơ Thanh Hải.
+ Những tầng nghĩa của bài thơ.
+ Cảm nhận của nhà thơ khi đất trời và đất nước vào xuân.
+ Khát vọng được hoà nhập, được hiến dâng cho đất nước của tác giả.
Để làm sáng tỏ những luận điểm trên, người viết đã chọn phân tích những câu thơ, những từ ngữ, hình ảnh đặc sắc và kết cấu, giọng điệu của bài thơ.
Câu c. Bô' cục của văn bản có đầy đủ ba phần, các phần liên kết với nhau một cách chặt chẽ.
+ Mở bài (từ đầu cho đến “đáng trân trọng”): giới thiệu về đề tài mùa xuân trong văn bản và bài thơ của Thanh Hải.
+ Thân bài (từ “hình ảnh mùa xuân” cho tới “hình ảnh ấy của mùa xuân”): phân tích những nét đặc sắc về nội dung và nghệ thuật của bài thơ.
+ Kết bài (phần còn lại): khái quát ý nghĩa của bài thơ.
Câu d. Cách diễn đạt của bài viết rất đặc sắc bởi giọng điệu chân thành, thiết tha và sự đồng cảm sâu sắc với tác giả.
HƯỚNG DẪN LUYỆN TẬP
Ngoài các luận điểm đã nêu về hình ảnh mùa xuân trong bài “Mùa xuân nho nhỏ” ở văn bản trên, hãy suy nghĩ và nêu thêm các luận điểm khác nữa về bài thơ đặc sắc này.
Ví dụ, ở đoạn 1 ta có thể đưa ra những luận điểm sau:
Hình ảnh người ra đồng.
Hình ảnh người ra trận.
Không khí của đất nước vào xuân.
Suy ngẫm về sự đi lên của đất nước.