SGK Công Nghệ 10 - Bài 12. Đặc điểm, tính chất, kỹ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường

Đặc điểm, tính chất, kĩ thuật sử dụng một số loại phân bón thông thường
Biết đuọc đặc điểm, tinh chát và kĩ thuật SỪ dụng một số loại phân bón thường dùng trong nông, lâm nghiệp.
I - MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN THƯỜNG DÙNG TRONG NÔNG, LÂM NGHIỆP
Căn cứ vào nguón gốc, phân bón sử dụng trong nông, lâm nghiệp được chia làm 3 loại: phân hoá học, phân hữu co và phân vi sinh vật.
1. Phân hoá học là loại phân bón được sản xuất theo quy trình công nghiệp. Trong quá trình sản xuất có sử dụng một sô' nguyên liệu tự nhiên hoặc tống hợp. Tuỳ thuộc vào nguyên tố dinh dường có chứa
Hình 12. Phân hỗn hợp NPK
trong phân bón, phân hoá học có thế là phân đạm, lân, kali, canxi, lưu huỳnh, bo... Phân hoá học có thể là phân đon (chứa 1 nguyên tố dinh dường), phân đa nguyên tố (chứa 2 hoặc nhiéu nguyên tố dinh dưỡng).
Em háy kể tên một số loại phân hoá học mà em biết.
Phân hũu cơ
Tất cả các chất hữu cơ vùi vào đát để duy trì và nâng cao độ phì nhiêu của đất, bảo đảm cho cây trổng có năng suất cao, chất luợng tốt đuợc gọi là phân hũu cơ.
Em hãy kể tên một sô' loại phân hữu cơ thường dùng ở địa phương em.
Phân vi sinh vật là loại phân bón có chúa các loài vl sinh vật cô' định đạm, chuyển
hoá lân hoặc vi sinh vật phân giải chất hũu cơ...
II - ĐẶC ĐIỂM, TÍNH CHẤT CỦA MỘT SỐ LOẠI PHÂN BÓN THUỜNG DÙNG TRONG NÔNG, LÂM NGHIỆP
Đặc điểm của phân hoá học
Phân hoá học chúa ít nguyên tô' dinh duởng, nhung tỉ lệ chất dinh duỡng cao.
Phần lớn phân hoá học dẻ hoà tan (trù phân lân) nên cây dể hấp thụ và cho hiệu quả nhanh.
Bón nhiêu phân hoá học, bón liên tục nhiêu năm, đặc biệt là phân đạm và phân kali dẻ làm cho đất hoá chua.
Đặc điểm của phân hũu cơ
Phân hũu cơ có chúa nhiêu nguyên tố dinh duỡng tù đa luợng, trung luợng và vi luợng.
Phân hũu cơ có thành phán và tỉ lệ chất dinh duỡng không ổn định.
Nhũng chất dinh duỡng trong phân hũu cơ cây không sử dụng đuợc ngay mà phải qua quá trình khoáng hoá cây mới sử dụng đuợc. Vì vậy, phận hũu cơ là loại phân bón có hiệu quả chậm.
Bón phân hũu cơ hên tục nhiêu năm không làm hại đất.
Đặc điểm của phân vi sinh vật
Phân vi sinh vật là loại phân bón có chúa vi sinh vật sống. Khả năng sống và thời gian tôn tại của vi sinh vật phụ thuộc vào điéu kiện ngoại cảnh nên thời hạn sử dụng ngắn.
Mỗi loại phân bón chỉ thích họp với một hoặc một nhóm cây trống nhất định.
Bón phân vi sinh vật hên tục nhiêu năm không làm hại đất.
Ill	- Kĩ THUẬT SỬ DỤNG
Để phân bón phát huy hiệu lực, khi sử dụng cân chú ý đến tính chất của phân bón, tính chất của đất, đặc điểm sinh học của cây trổng và điều kiện thời tiết.
Sù dụng phân hoá học
Do có tỉ lệ chất dinh duởng cao, dẻ hoà tan và hiệu quả nhanh nên phân đạm, kali dùng để bón thúc là chính. Phân đạm, kali cũng có thể dùng để bón lót nhưng phải bón với lượng nhỏ.
Vì sao khi dùng phân đạm, kali bón lót phải bón lượng nhò ? Nếu bón lượng lớn thì sao ?
Phân lân khó hoà tan nên dùng để bón lót, để có thời gian cho phân bón hoà tan.
Bón phân đạm, kali nhiêu năm liên tục đất sẽ bị hoá chua, vì vậy sau nhiều năm bón phân đạm, kali, cấn bón vôi cải tạo đất.
Phân hỗn họp NPK có thé dùng để bón lót hoặc bón thúc. Uu điểm của loại phân bón này là bón một lân cung cấp cả ba nguyên tố nitơ, photpho và kali cho cây trổng. Do mỏi loại đất, mỗi loại cây trổng có lượng chứa và nhu cầu khác nhau vé nito, photpho, kali nên phân hỗn hợp NPK được sản xuất riêng cho từng loại đất, từng loại cây trổng.
Ví dụ :
Đối với lúa, ở mién Bác, có các loại phân hỗn hợp với tỉ lệ N-P-K là 5-10-3 ; 8-8-4 ; 12-12-12 ; còn ờ miên Nam : 20-20-15.
Đối với ngô, ở mién Bác, có các loại phân hỗn hợp vói tỉ lệ N-P-K là 5-10-3 ; 10-10-10 ; 10-20-6 ; ở miên Nam : 30-15-0...
Đối với rau ăn lá có loại phân NPK vói ti lệ 20-10-10, rau ăn củ : 15-10-15. Đế nâng cao hiệu quả sử dụng phân bón, hiện nay đang có xu hướng sản xuất phân phức hợp, phân nén (viên), phân chậm tan...
Sù dụng phản hữu cơ
Phân hữu cơ dùng đế bón lot là chính, nhưng trước khi sử dụng cần phải ủ cho hoai mục.
Dựa vào đặc điểm cùa phân hữu cơ, em hãy cho biết vì sao phân hữu cơ dùng để bón lót là chính ? Dùng phân hữu cơ đề bón thúc có được không ?
Sử dụng phàn Vi sinh vật
Phân vi sinh vật có thế trộn hoặc tầm vào hạt, rẻ cây trước khi gieo trồng.
- Phân vi sinh vật có thé bón trực tiệp vào đất đé tăng số lượng vi sinh vật có ích cho đất.
i	.	” .	■	■
CÂU HỎI
Thế nào là phân hoá học, phân hữu cơ, phân .vi sinh vật ? Lấy ví dụ minh hoạ.
Nêu đặc	điểm	và	cách	sử	dụng	phân	hoá học.
Nêu đặc	điểm	và	cách	sử	dụng	phân	hữu cơ.
Nêu đặc	điểm	và	cách	sử	dụng	phân	vi sinh vật.
THÔNG TIN BỔ SUNG
Phân hỗn họp (phân.trộn) là loại phân bón thu đuợc khi ta trộn một cách cơ học của hai hay nhiều phân đơn với nhau. Khi trộn nhu vậy không làm thay đổi tính chất của phân.
Phân phúc họp là loại phân bón trong thành phán có chứa nhiều
nguyên tố đại và vi luợng, đôi khi có cả thuốc trù cỏ và chất kích thích rare...