SGK Công Nghệ 10 - Bài 25. Các phương pháp nhân giống vật nuôi và thủy sản

Các phương pháp nhân giống vật nuôi và thuỷ sản
Hiếu khái niệm và mục dĩch cúa nhân giổng thuần chúng.
Hiếu khái niệm, mục dĩch cùa lai giống và biết được một số phuong pháp lai thuòng sử dụng trong chân nuôi và thuỳ sán.
Trong chăn nuôi và thuỷ sán. tuỳ mục đích nhân giỗng mà người ta sử dụng phương pháp nhân giống thuần chủng hay lai giống.
I - NHÂN GIỐNG THUẦN CHỦNG
Khái niệm
Nhân giống thuân chùng là phương pháp cho ghép đôi giao phối giữa 2 cá thế đực và cái cùng giống đế có được đời con mang hoàn toàn các đặc tính di truyền của giống đó.
Vỉ' dụ : lợn (heo) đực Móng Cái X lợn nái Móng Cái -» thế hệ con đêu là lợn Móng Cái.
Hình 25.1. Sơ đồ mục đích cùa nhân giống thuần chủng
Mục đích
II - LAI GIỐNG
Khái niệm
Lai giống là phuơng pháp cho ghép đỏi giao phối giữa các cá thế khác giống nhàm tạo ra con lai mang những tính trạng di truyền mới, tốt hơn bố mẹ.
Mục đích
Làm thay đổi đặc tính di truyền của giống đã có hoặc tạo ra giống mói.
Su dụng uu thê' lai, làm tăng súc sống và khả năng sản xuất ỏ đời con, nhàm thu đuợc hiệu quả cao trong chăn nuôi và thuỷ sàn.
Một số phương pháp lai
Tuỳ mục đích, thường sử dụng một số phương pháp lai sau :
Lai kinh tế là phương pháp cho lai giữa các cá thế khác giống đé tạo ra con lai có sức sán xuất cao hơn. Tất cả con lai đêu sử dụng đế nuôi lấy sản phẩm, không dùng đế làm giống. Lai kinh tê' đơn giản là lai giữa hai giống (h. 25.2), lai kinh tẽ' phức tạp là lai từ ba giống trở lên (h. 25.3, 25.4).
?p X
Giống địa phương
o cr
Giống ngoại
$Q X Dor
Giống A	Giống B
(D >
< □
Giống c
H'mh 25.2. Sơ đô lai kinh tế đơn gián (hai giống)
Hình 25.3. Sơ đồ lai kinh tế phức tạp (ba giống)
_ F2 .. ..
(Con lai bốn giống để nuôi thịt)
Hình 25.4. Một công thức lai kinh tể phức tạp (bốn giống lợn ngoại)
Em hãy cho ví dụ về những công thức lai kinh tế mà em biết trong sán xuất ờ địa phương.
b) Lai gây thành (lai tổ hợp) là phương pháp lai hai hay nhiéu giống, sau đó chọn lọc các đời lai tốt đế nhân lẽn tạo thành giống mới. Phương pháp lai gây thành được sử dụng nhléu trong chăn nuôi và thuỷ sản. Háu hết các giống vật nuôi và thuỷ sản năng suất cao đéu được tạo ra bàng lai gây thành.
Cá cái:
Chép Hung-ga-ri
Hình 255. Công thức lai tạo giống cá chép VI ở nước ta
Cá đực:
Chép trắng Việt Nam
Đặc điểm của các giống cá trong công thức lai :
Cá chép Việt Nam : thịt ngon, chịu được mõi trường không thuận lợi.
Cá chép Hung-ga-ri : to khoẻ, nhiều thịt, lớn nhanh nhưng không thích nghi với điêu kiện náng, nóng, bần.
Cá chép lai F| : có ưu điếm của cả cá bố và mẹ. Cá Fị không sinh sản nhân tạo được nên sản xuất giỏng khó khăn.
Cá chép vàng In-đô-nê-xi-a lớn nhanh, to, ngoại hình đẹp.
Cá chép V1 là giống mới được tạo ra, có ưu điém của cả cá bố và mẹ, có thé cho đẻ và thụ tinh nhân tạo nên sản xuất cá giống dẻ dàng.
Qua ví dụ trên, em hãy cho biết phương pháp lai gây thành có ưu điểm gì ?
/ CÂU HỎI
Trình bày khái niệm và mục đích của việc nhân giống thuần chủng.
Trình bày khái niệm và mục đích của việc lai giống.
Thế nào là lai kinh tế, vẽ sơ đồ lai kinh tế hai giống và lai kinh tế ba giống ? Cho ví dụ.
Thế nào là lai gây thành ? Mục đích của lai gây thành có gì giống và khác lai kinh tế ?