SGK Công Nghệ 10 - Bài 23. Chọn lọc giống vật nuôi

Bài
Chọn lọc giống vật nuôi
— Biết đuọc các chi tiêu cơ bàn để đánh giá chọn lọc vật nuôi.
- Biết được một số phucng pháp chọn lọc giỗng vật nuôi đang sử dụng phổ biến ờ nuớc ta.
- CÁC CHÍ TIÊU Cơ BAN ĐỂ ĐÁNH GIÁ CHỌN LỌC VẬT NUÔI
Khi tiến hành công tác giống, người ta căn cứ vào các chi tiêu : ngoại hình, thế chất, sinh trưởng, phát dục và sức sản xuất để đánh giá chọn lọc vật nuôi.
Ngoại hình, thể chất
Ngoại hình là hình dáng bên ngoài của con vật, mang đặc điểm đặc trưng của giống. Thông qua ngoại hình, có thế phân biệt được giống này với giống khác, nhận định được tình trạng sức khoé, cấu trúc, hoạt động cua các bộ phận bên trong co thể và dự đoán được khả năng sản xuất của vật nuôi.
a)
Em hãy quan sát hình 23 và cho biết ngoại hình cùa bò hướng thịt và hướng sữa có những đặc điềm gì liên quan đến hướng sán xuất cùa chúng ?
b)
Hình 23. Ngoại hình của bò hướng sữa và bò hướng thịt
a) Ngoại hình cùa bò hướng sữa ; b) Ngoại hình cùa bò hướng thịt
Thê chất là chất lượng bẽn trong cơ thế cùa vật nuôi. Thể chất được hình thành bởi tính di truyền và điéu kiện phát triến cá thế của vật nuôi. Thế chất có liên quan đến sức sản xuất và khả năng thích nghi với điéu kiện môi trường sống của con vật.
Khả năng sinh truởng, phát dục
Khả năng sinh trường của vật nuôi thường được đánh giá bàng tốc độ tăng khối lượng cơ thế (tính bàng g/ngày hay kg/tháng) và mức tiêu tốn thức ăn (số kg thức ăn đế tăng lkg khối lượng cơ thế).
Khả năng sinh trưởng, phát dục là cãn cứ quan trọng để đánh giá chọn lọc. Con vật được chọn làm giống phái có khả năng sinh trương, phát dục tốt, nghĩa là phải lớn nhanh, mức tiêu tốn thức ăn thấp, cơ thế phát triển hoàn thiện, sự thành thục tính dục biểu hiện rõ, phù hợp với độ tuổi của từng giống.
Súc sản xuất
Sức sản xuất của vật nuôi là mức độ sán xuất ra sản phầm của chúng như : khả năng làm việc, khả năng sinh sản, cho thịt, cho trứng, sữa... Giống vật nuôi khác nhau có sức sản xuất khác nhau, tuy nhiên củng còn phụ thuộc vào chế độ chăm sóc, nuôi dường và đặc điếm cá thế.
- MỘT SÓ PHƯƠNG PHÁP CHỌN LỌC GIỐNG VẬT NUÔI
Chọn lọc hàng loạt là phương pháp được áp dụng khi cân chọn lọc một sô' lượng
nhiéu vật nuôi một lúc hay trong một thời gian ngán. Phương pháp này thường sử dụng đế chọn giống tiểu gia súc và gia cầm cái sinh sản.
Trước khi chọn lọc, người ta đặt ra những tiêu chuán cụ thế vé các chi tiêu chọn lọc đối với con vật giống. Sau đó dựa vào các số liệu theo dõi được trên đàn vật nuôi đế lựa chọn. Những cá thế đạt tiêu chuấn sẽ được giữ lại làm giởng. Phương pháp này có ưu điểm là nhanh, đơn gián, không tốn kém và dẻ thực hiện nhưng hiệu quả chọn lọc không cao.
Chọn lọc cá thê được tiến hành tại các trung tâm giống đế chọn lọc vật nuôi cán
đạt yêu câu cao vé chất lượng giống (thường là đực giống). Quá trình chọn lọc gồm 3 bước :
Cliọn lọc tổ tiên là dựa váo phả hệ (lí lịch) đế xem xét các đời tó tiên cua con vật
tốt hay xấu và dự đoán các phầm chất sẽ có được ở đời con. Cá thế nào có tổ tiên tốt vé nhiéu mật là cá thé có triến vọng tốt.
Chọn lọc bàn thân. Các con vật tham gia chọn lọc được nuôi trong điéu kiện
tiêu chuán vé chuổng trại, chăm sóc nuôi dưỡng trong một khoáng thời gian nhất định tuỳ loài và được theo dõi chặt chẽ về các chỉ tiêu chọn lọc (giai đoạn này gọi là kiếm tra năng suất cá thể). Những cá thể có kết quà kiém tra tốt nhất sẽ được chọn làm giống.
Kiêm tra đời sau nhàm xác định khả nâng di truyền các tính trạng tốt của bản thân con vật cho đời sau. Khi đánh giá, nguời ta căn cứ vào phầm chất của đời con để quyết định có tiếp tục sử dụng bố hoặc mẹ chúng làm giống hay không. Phuong pháp này đạt được hiệu quà chọn lọc cao nhung cân nhiêu thời gian, điêu kiện co sờ vật chất tốt và phải có trinh độ khoa học - kĩ thuật cao.
CÂU HỎI
Trình bày nhũng chỉ tiêu cơ bản để đánh giá chọn lọc vật nuôi làm giống.
Trình bày phuơng pháp chọn lọc hàng loạt, ứng dụng và uu, nhuợc điểm của phuơng pháp này.
Trình bày phuong pháp chọn lọc cá thể và nêu uu, nhuọc điểm của phuơng pháp này.