SGK Công Nghệ 10 - Bài 7. Một số tính chất của đất trồng
giá Một số tính chất của đất trồng — Biết dưọc keo đất là gì. — Thế nào là khá nâng hấp phụ của đất. Thê' nào là phán ung cúa dung dịch đất và độ phì nhiêu của đất. - KEO ĐẤT VÀ KHẢ NÀNG HẤP PHỤ CỦA ĐẤT Keo đất Khái niệm về keo đất Keo đất là những phản tư có kích thước khoảng dưới 1 pm, không hoà tan trong nước mà ở trạng thái huyén phù (trạng thái lo lửng trong nước). Câu too keo đất • * l Lớp ion quyết định điện Lớp ion bất động Lớp ion khuếch tán a) b) Hình 7. Sơ đổ cấu tạo cùa keo đất a) Keo âm ; b) Keo dương Mỗi một hạt keo có một nhãn. Lớp phân từ nàm phía ngoài của nhân phân li thành các ion và tạo ra lớp ion quyết định điện. Nếu lớp này mang điện âm thì keo mang điện âm. Nếu lớp này mang điện dương thì keo mang điện dương. Phía ngoài lớp ion quyết định điện là lớp ion bù (góm 2 lớp : lớp ion bất động và lớp ion khuếch tán) mang điện trái dấu với lớp ion quyết định điện (h.7). Keo đất CÓ khả năng trao đổi ion ờ lớp ion khuếch tán với các ion của dung dịch đất. Đây chinh là cơ sở cùa sự trao đốl dinh dưỡng giữa đất và cây trổng. Khả năng hấp phụ của đất Khả năng giữ lại các chất dinh dưỡng, các phân' tử nho như hạt limon, hạt sét... ; hạn chế sự rứa trôi chúng dưới tác động cúa nước mưa, nước tưới gọi là khả năng hấp phụ của đất. - PHẢN ÚNG CỦA DUNG DỊCH ĐẤT Phản ứng của dung dịch đất chỉ tính chua, kiém hoặc trung tính của đất. Phàn ứng dung dịch đất do nóng độ H+ và OH' quyết định. Nếu [H+] > [OH-] đất có phản ứng chua, [H+] = [OH‘] đất có phản ứng trung tính và [H+] < [OH'] đất có phản ứng kiềm. Phản úng chua của đất Căn cứ vào trạng thái của H+ và Al3+ ở trong đất, độ chua của đất được chia làm 2 loại. Độ chua hoạt tính là độ chua do H+ trong dung dịch đất gáy nên. Độ chua hoạt tính được biếu thị bàng pH H2Q. Trị số pH cùa đất thường dao động tứ 3 đến 9. Đất lâm nghiệp phần lớn là chua và rất chua, trị số pH thường nhỏ hon 6,5. Đất nông nghiệp, trù đất phù sa trung tính ít chua (đổng bàng sông Hóng, sông Cửu Long), đất mặn kiềm, các loại đất còn lại đéu chua. Đặc biệt đất phèn hoạt động rất chua, trị số pH thường nhỏ hon 4. Dộ chua tiềm tàng là độ chua do H+ và Al3+ trên bé mặt keo đất gây nên. Phàn úng idem của đất Một số loại đất có chứa các muối kiêm Na2CO3, CaCO3... Khi các muối này thuỷ phân tạo thành NaOH và Ca(OH)2 làm cho đất hoá kiém. Phán ứng của dung dịch đất rất có ý nghĩa trong sàn xuất nông, lâm nghiệp. Dựa vào phan ứng của đất người ta bố trí cây trổng cho phù hợp, bón phân, bón vôi đế cải tạo độ phi nhiêu của đất. Em hãy nêu một sô' ví dụ có ý nghĩa thực tế của phàn ứng dung dịch đất. - Độ PHÌ NHIÊU CỦA ĐẤT Khái niệm Độ phì nhiêu cùa đất là khá năng cùa đất cung cấp đồng thời và không ngừng nước, chất dinh dường, không chứa các chất độc hại cho cây, bào đảm cho cây đạt năng suất cao. Từ khái niệm trên em hãy cho biết những yếu tô' nào quyết định độ phì nhiêu cùa đất ? Muốn làm táng độ phì nhiêu cùa đất, phải áp dụng các biện pháp ki thuật nào ? Phân loại Tuỳ theo nguồn gốc hình thành, độ phì nhiêu cua đất chia làm hai loại : Độ phi nhiều tự nhiên là độ phi nhiêu được hirih thành dưới thảm thực vật tự nhiên, trong quá trinh hình thành không có sự tác động của con người. Độ phì nhiêu nhân tạo là độ phì nhiêu được hình thành do kết quả hoạt động sản xuất của con người. Như vậy, hoạt động sản xuất cùa con người cũng cộ vai trò nhất định trong sự hình thành độ phi nhiêu cua đát. Em hãy nêu một số ví dụ về ảnh hưởng tích cực cùa hoạt động sán xuất đến sự hình thành độ phì nhiêu cùa đất. Độ phi nhiêu của đẩt chi là khả năng đất có thể cho năng suất cây trổng cao. Trong sản xuất nông, lâm nghiệp, đế thu được năng suất cây trổng cao, ngoài độ phì nhiêu của đất cân phái có các điéu kiện : giống tốt, thời tiết thuận lợi và đặc biệt phai bảo dam chế độ chàm sóc tốt, hợp lí. CÂU HÒI Thế nào là keo đất ? Nêu cấu tạo của keo đất. Thế nào là khả năng hấp phụ của đất ? Thế nào là phản ứng cùa dung dịch đất ? Nêu một sô’ ví dụ có ý nghĩa thục tế của phản ứng dung dịch đất. Thế nào là độ phi nhiêu của đất ? Nêu một sổ biện pháp kĩ thuật làm tăng độ phì nhiêu của đất.