SGK Công Nghệ 10 - Bài 15: Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng
Giáo viên đánh giá kết quả thực hành : + Thực hiện quy trình. + Kết quà thí nghiệm. Dung dịch Knôp có thành phán như sau (g/lít nước cất): 1. Ca(NO3)2 1,0 2. KH2PO4 0,250 3. MgSO4.7H2O 0,250 4. KCI 0,0125 5. FeClg 0,0125 THỒNG TIN BỔ SUNG Khi pha trộn cán tuân thủ trình tự pha các chất như trên, để tránh hiện tượng kết tủa. Điều kiện phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng Hiểu đuợc diều kiện phát sinh, phát triến cùa sâu, bệnh hqi cây trồng. Sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trổng phụ thuộc vào các yếu tố : nguồn sâu, bệnh hại; điéu kiện khí hậu, đất đai; giống cây trồng và chê' độ chăm sóc. I - NGUỒN SÂU, BỆNH HẠI Nguồn sâu, bệnh hại có sân trên đông ruộng. Trúng, nhộng của nhiều loài côn trùng gây hại; bào tử của nhiều loại bệnh tiém ần trong đất, trong các bụi cây cỏ, ở bờ ruộng. Sử dụng hạt giống, cây con nhiẻm sâu, bệnh là nguyên nhân làm cho sâu, bệnh xuất hiện trên đổng ruộng. Để ngăn ngừa sâu, bệnh phát triển, từ lâu nhân dân ta đã áp dụng các biện pháp kĩ thuật : cày, bùa, ngâm đất, phoi đất, phát quang bờ ruộng, làm vệ sinh đồng ruộng... ; xử lí và sử dụng giống cây trồng sạch bệnh. Em hãy cho biết tác dụng cùa các biện pháp trên là gì ? II - ĐIỀU KIỆN KHÍ HẬU, ĐẤT ĐAI Nhiệt độ môi truòng Nhiệt độ môi trường ành hưởng đến sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh. Mỗi một loài sâu hại sinh trưởng, phát trién tốt trong một giới hạn nhiệt độ nhất định, ỏ giới hạn nhiệt độ này sâu hại sinh sản mạnh nhất. Ngoài giói hạn này sâu hại ngừng hoạt động, thậm chí còn bị chết. Nhiệt độ môi trường cũng ảnh hưởng đến quá trinh xâm nhập và lây lan bệnh hại. Ví dụ : Nhiệt độ từ 25°c đến 30°C, độ ầm cao là điêu kiện thuận lại cho nấm phát triển. Nhiệt độ từ 45°c đến 50°C, nấm bị chết. Độ ẩm không khi và luọng mua Độ ẩm không khí và lượng mưa ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát dục của côn trùng. Lượng nước trong co thể côn trùng biến đổi theo độ ầm không khí và lượng mưa. Nếu độ ầm không khí thấp, lượng nước trong co thể côn trùng giảm, côn trùng có thể bị chết. Ngoài ra, nhiệt độ và độ ầm còn ảnh hưởng gián tiếp đến phát sinh, phát triển của sâu, bệnh thông qua ảnh hưởng đến nguổn thức ăn của sâu, bệnh. Nhiệt độ, độ ầm thích hợp, cày trông sinh trưởng, phát triển tốt tạo nên nguồn thức ăn phong phú cho chúng. Khi gặp điều kiện nhiệt độ và độ ầm cao, cần phải làm gì để hạn chế sự phát sinh, phát triền của sâu, bệnh ? Điểu kiện đất đai Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, cây trổng phát triển không bình thường nên rất dể bị sâu, bệnh phá hoại. Trên đất giàu mùn, giàu đạm, cây trồng dẻ mắc bệnh đạo ôn, bạc lá. Trên đất chua, cây trồng kém phát triển và dể bị bệnh tiêm lửa. a) Sâu đục thân b) Bệnh đạo ôn Hĩnh 15.1. Một sô' sâu, bệnh hại lúa Hìn h 15.2. Ô dịch trên ruộng lúa Ill - ĐIÊU KIỆN VÊ GIỐNG CÂY TRỒNG VÀ CHẾ ĐỘ CHĂM SÓC Sừ dụng hạt giống, cây con bị nhiẻm sâu, bệnh là điều kiện thuận lợi đé sâu, bệnh phát triển trên đổng ruộng. Chế độ chăm sóc mất cân đối giũa nuớc, phân bón làm cho sâu, bệnh phát triển mạnh. Bón nhiêu phân, đặc biệt là phân đạm làm tăng tính nhiẻm bệnh của cây trổng. Bón nhiều phân đạm, bộ lá phát triến mạnh, là nguồn thức ãn phong phú, tạo điêu kiện cho sâu, bệnh phát triển. Ngập úng và những vết thuong cơ giới gây ra cho cây trồng trong quá trình chăm sóc, xới xáo, tạo điều kiện thuận lợi cho vi sinh vật xâm nhập vào cây trổng. - ĐIÊU KIỆN ĐỂ SÂU, BỆNH PHÁT TRIỂN THÀNH DỊCH Sụ phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng bát đầu từ nhũng ổ dịch. Nếu gặp các điéu kiện thuận lợi : có đủ thúc ăn ; nhiệt độ, độ ẳm thích hợp, sâu, bệnh sẽ sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lan nhanh. Chi sau một vài ngày ổ dịch sẽ lan ra khắp ruộng, thậm chí lan ra khắp cánh đông. Khi phát hiện có ổ dịch, nếu có biện pháp diệt trừ kịp thời thì ổ dịch sẽ được dập tát. CÂU HỎI Nguyên nhân nào dẫn đến sự xuất hiện ổ dịch trên đổng ruộng ? Điều kiện khí hậu có ảnh hưởng nhu thế nào đến sụ phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng ? Chế độ chăm sóc có ảnh huởng nhu thế nào đến sụ phát sinh, phát triển của sầu, bệnh hại cây trổng ? Cho ví dụ minh hoạ.