SGK Sinh Học 7 - Bài 23: Thực hành: Mổ và quan sát tôm sông
Bài 23 THỰC HÀNH : MÓ VÀ QUAN SÁT TÔM SÔNG I-YÊU CẦU Củng cô kĩ thuật mổ động vật không xương sông, biết sử dụng các dụng cụ mổ. Mổ và quan sát cấu tạo mang : nhận biết phần gốc chân ngực và các lá mang. Nhận biết một sô nội quan của tôm như : hệ tiêu hoá, hệ thần kinh, biết thu hoạch sau buổi thực hành bằng cách tập chú thích đúng cho các hình vẽ đã vẽ sẵn trong sách (hình 23.1B và c.ác hình 23.3B, C). n-CHUẨN BỊ Học kĩ các kiên thức ở bài 22 về tôm sông. Tôm sông sông. Đê giữ tôm sông, thả chúng vào bình nước và cho vào bình ít cây rong ở trên. Khay mổ, dụng cụ mổ, lúp cầm tay, lúp bàn. Hình 23.1. Cách mổ mang tôm sông in-NỘI DUNG Mổ và quan sầt mang tôm ▼ Mổ khoang mang tôm theo 2 bước như hướng dẫn ở hình 23.1A, B. Dùng lúp có độ phóng đại lớn (lúp bàn) đê thây 3 đặc điểm của lá mang : bám vào gốc chân ngực ; thành mỏng và có lông phủ. _ I-A- 44 5’- A - Dùng kẹp nâng và cắt theo đường châm, gạch ; - Thảo luận ý nghĩa đặc diêm ‘ r ’ _ . , . , ,, , ?; ■ . B - Khẽ gỡ một chân ngực kèm lá mang ớ gôc. lá mang với chức năng hô hãp dưới nước của mang và chú thích trực tiếp vào hình thay cho các con số : 1, 2, 3, 4 (Cụm từ chú thích : đốt gốc chân ngực, lá mang, bó cơ). Mổ và quan sát cấu tạo trong a) Cách mổ tôm ▼ Găm con tôm nằm sấp trong khay mổ bằng 4 đinh ghim (2 ở gốc râu, 2 ở tấm lái) (hình 23.2) rồi mổ theo hai bước chú thích dưới hình. Sau đó : - Đổ nước ngập cơ thể tôm. - Dùng kẹp khẽ nâng tâm lưng vừa cắt bở ra ngoài và bắt đầu quan sát. b) Cơ quan tiêu hoá Ong tiêu hoá ở tôm có đặc điêm thực quán ngắn, miệng kề ngay dạ dày. Dạ dày thuôn về phía sau, có màu tôi. Hai bên phần sau dạ dày là tuyến gan có màu vàng nhạt. Ruột tôm có màu hồng thầm, rất mảnh và đổ thẳng ra hậu môn ở dưới đuôi tôm. Sau khi thực hành ở nhóm, em hãy chú thích vào các chữ sô ở hình 23.3B Hình 23.2. Cách mổ để quan sát cấu tạo trong của tôm Bước 1 : Dùng kẹp nâng, kéo cắt 2 đường AB và A ’B ’ song song, đến gốc 2 mắt kép thì cắt đường ngang BB\ Bước 2 : Cắt 2 đường AC và A’C' ngược xuống phía đuôi. Hĩnh 23.3. Giải phẫu cấu tạo trong của tôm sông Cơ quan thần kinh V Mổ tiếp để quan sát hệ thần kinh : Dùng kéo và kẹp gỡ bở toàn bộ nội tạng ra, kể cả các khôi cơ ở phần ngực và phần bụng. Chuồi hạch thần kinh có màu thầm sẽ hiện ra (vì chúng ở lớp dưói cùng bám sát vào tấm bụng của tôm). Hệ thần kinh gồm 2 hạch não với 2 dây nối với hạch dưới hầu, làm nên một vòng thần kinh hầu lớn. Khối hạch ngực tập trung thành chuồi dài và tiếp theo là chuồi hạch thần kinh bụng (Trường họp thiếu thời gian, có thể găm ngửa con tôm lên cũng có thể thấy được cơ quan thần kinh của tôm). - Dựa vào gợi ý trên và hình 23.3A, tìm các chi tiết cơ quan thần kinh ở mẫu tôm vừa mổ và chú thích chính xác vào hình 23.3C. rv- THU HOẠCH Hoàn thành các chú thích ở các hình 23.1B ; 23.3B, c thay cho các chữ sô.