SGK Sinh Học 7 - Bài 36: Thực hành: Quan sát cấu tạo trong của ếch đồng trên mẫu mổ
Bài 36- THỰC HÀNH : QUAN SẮT CẤU TẠO TRONG CÙA ÉCH ĐÓNG TRẼN MẪU Mổ I-YÊU CẦU Nhận dạng các cơ quan của ếch trên mầu mổ. Tìm những cơ quan, hệ cơ quan thích nghi với đời sống mới chuyên lên cạn. n - CHUẨN BỊ Mầu mổ (tốt nhất là có tiêm màu). Bộ xương ếch. Mầu mổ sọ để thấy bộ não (hoặc mô hình bộ não của ếch). Tranh vẽ cấu tạo trong của ếch và bộ não ếch. m-NỘI DUNG Bộ xương Quan sát mẫu bộ xương ếch, đôi chiếu với hình 36.1 để xác định các xương đầu, cột sống, các xương đai và xương chi trên mẫu. 1. Sọ ếch ; 2. Cột sống (có 1 đốt sống cổ) ; 3. Đốt sống cùng (trâm đuôi) ; 4. Các xương đai chi trước (đai vai) ; 5. Các xương chi trước ; 6. Xương đai hông ; 7. Các xương chi sau. B - Xương đai chi trước và chi trưóc-bên phải. ■ Bộ xương là khung nâng đỡ cơ thê và là nơi bám của cơ gỉúp cho sự di chuyển của ếch, trong đó phát triển nhất là cơ đùi và cơ bắp chân giúp ếch nhảy và bơi, đồng thời bộ xương cũng tạo thành các khoang bảo vệ não, tuỷ và các nội quan. 2. Các nội quan ▼ - Quan sát da và các nội quan trên mẫu mổ, đối chiếu với hình 36.2 và 36.3 để xác định vị trí trên mầu. Hình 36.2. Hệ mạch dưới da 1. Hệ mạch dưới da làm nhiệm vụ trao đổi khí (hô hấp da). Hình 36.3. Cấu tạo trong của ếch 1. Tim ; 2. Phổi ; 3. Gan ; Mật ; 5. Dạ dày ; 6. Ruột ; 7. Ruột thẳng ; 8. Thận ; Ông dẩn nước tiểu ; Bóng đái ; 11. Huyệt; Buồng trứng ; Ống dẫn trứng ; Tử cung ; Các gốc động mạch : Động mạch chủ Tĩnh mạch chủ dưới Tì - Nghiên cứu đặc điểm cấu tạo trong cùa ếch ghi trong bảng duới đây, tìm nhũng co quan nào thể hiện rõ sự thích nghi với đời sổng mới chuyên lên cạn. Bảng. Đặc điểm câu tạo trong của ếch Hệ cơ quan Đặc điểm Tiêu hoá Miệng có lưỡi có thê phóng ra bắt mồi Có dạ dày lớn, ruột ngắn, gan - mật lớn, có tuyến tuy Hô hấp Xuất hiện phổi. Hô hấp nhờ sự nâng hạ cùa thềm miệng Da ẩm có hệ mao mạch dày đặc dưới da làm nhiệm vụ hô hấp Tuần hoàn Xuất hiện vòng tuần hoàn phổi (1) tạo thành 2 vòng tuần hoàn với tim 3 ngăn (2 tâm nhĩ và 1 tâm thất) nên máu đ) nuôi cơ thể là Í7ỈÁM pha ~ A -Sơ đồ hệ tuần hoàn ở ếch B - Sơ đồ tim ếch Hệ mao mạch phổi; l. Tâm nhĩ phải ;2.Tâm nhĩ trái ; Hệ mao mạch các cơ quan. 3. Tâm thất ; 4. Các động mạch gốc ; 5. Tĩnh mạch chủ ; 6: Tĩnh mạch phổi. Bài tiết - Thận vẫn là thận giữa giông cá, có ống dần nước tiểu xuống bóng đái lớn trước, khi thải ra ngoài qua lỗ huyệt Thần kinh Não trước (1). thuỳ thị giác (2) phát triển Tiểu não kém phát triển (3) Hành tuỷ (4) k -—1 Tuy sống (5) V ■' — 2 ■ ■ —4 Hình 36.5. Sơ đồ cấu tạo hộ não ếch Sinh dục Êch đực không có cơ quan giao phôi Êch cái đẻ trứng. Thụ tinh ngoài IV - THU HOẠCH Trình bày những đặc điểm thích nghi với đời sống trên cạn thể hiện ở cấu tạo trong của ếch. Vẽ và ghi chú các phần cấu tạo của bộ não ếch. Hãy cho biết ếch có bị chết ngạt không nếu ta cho ếch vào một lọ đầy nước, đầu chúc xuống dưới ? Từ kết quả thí nghiệm, em có thể rút ra kết luận gì về sự hô hấp củạ ếch ? / k Hình 36.6. Thí nghiệm nghiên cứu vê hô hấp của ếch