SGK Sinh Học 8 - Bài 5. Thực hành: Quan sát tế bào và mô
Bài 5 THỰC HÀNH : QUAN SÁT TẼ BÀO VÀ MÔ - Mục tiêu Chuẩn bị được tiêu ban tạm thời tê' bào mô cơ vân. Quan sát và vẽ các tế bào trong các tiêu ban đã làm sản : tế bào niêm mạc miệng (mô biểu bì), mô sụn, mô xương, mô cơ vân, mồ cơ trơn. Phân biệt các bộ phận chính của tê' bào gổm màng sinh chất, chất tẽ' báo và nhân. Phân biệt được những điếm khác nhau của mô biếu bì, mô cơ, mô liên kết. n - Phương tiện dạy học Dụng cụ được chuần bị theo từng nhóm (4 đến 6 học sinh) gồm : 1 kính hiến vi có độ phóng đại 100 đến 200 (10 X 10, 10 X 20). 2 lam với lamen. 1 dao mổ. • - 1 kim nhọn. 1 kim mũi mác. 1 khăn lau, giấy thấm. 1 con ếch hoặc nhái hoặc một miếng thịt lợn nạc còn tươi. « 1 lọ dung dịch sinh li 0,65% NaCl, có ống hút. 1 lọ axit axêtic 1%, có ống hút. Bộ tiêu bản : mô biếu bì, mô sụn, mô xương, mô cơ trơn (bộ tiêu bản có thế dùng chung cho 2-4 nhóm, khi quan sát các tiêu bàn có sân, các nhóm có thế đổi cho nhau). m - Nội dung và cách tiến hành Làm tiêu bán và quan sát tê bào mò cơ ván Rạch da đùi ếch lấy một bắp cơ đùi hoặc miếng thịt lợn còn tươi đặt trên lam, dùng kim nhọn rạch bao cơ theo chiều dọc báp cơ, dùng ngón cái và ngón trỏ đặt 2 bên mép rạch, â'n nhẹ sẽ thấy những sợi manh nằm dọc báp cơ, đó là các tẽ' bào cơ. Lây kim mũi mác gạt nhẹ cho các sợi cơ đó tách khỏi bắp cơ dinh vào bán kính, rổi bò báp cơ ra, nhỏ 1 giọt dung dịch sinh lí 0,65% NaCl lên các tê' bào cơ, Hình 5. Cách đậy lamen tránh bọt khí đậy lamen và quan sát dưới kính hiến vi. Muốn thấy rò nhân tế bào thì nho 1 giọt axit axêtic 1 % vào một cạnh cua lamen, ở cạnh đối diện đặt 1 mầu giấy thấm hút bớt dung dịch sinh lí, làm cho axit thấm vào các tế bào co dưới lamen. Chú ý đặt lamen sao cho không có bọt khí. Muốn vậy, trước hết đặt 1 cạnh lamen tiếp xúc đéu với giọt dung dịch sinh lí, dùng kim mũi mác đỡ, rồi hạ dần cạnh kia của lamen xuống lam (lượng dung dịch sinh lí cán vừa phái, nếu nhiều quá thì lamen sẽ trượt khỏi kim mủi mác, ập xuống ngay lam, lúc đó sẽ có nhiéu bọt khí) (hình 5). Quan sát dưới kính hiến vi ở độ phóng đại nhỏ trước, sau đó mói chuyến vật kính để quan sát vói độ phóng đại lớn. Phân biệt các phân của tế bào : màng, chất tế bào, vân ngang, nhân. Nhận xét đặc điếm tế bào mô co vân. Quan sát tiêu bán các loại mô khác Lân lượt quan sát dưới kính hiến vi các tiêu bản mõ biểu bì, mô sụn, mõ xưong, mô co trơn, mô cơ vân. IV - Thu hoạch Nội dung thu hoạch : Tóm tát phương pháp làm tiêu bản mô cơ ván. Vẽ hình, chú thích đầy đủ hình vẽ các loại mô đã quan sát được (cố gáng vẽ đúng hình đã quan sát thấy). Luu ý : bố trí hinh vẽ cân đối, các chú thích nên dùng thước đế kẻ mủi tên vào đúng vị trí trên hình đám bảo hình vẽ chính xác, đẹp và sạch.