SGK Sinh Học 8 - Bài 65. Đại dịch AIDS - Thảm họa của loài người
Bài 65 ĐẠI DỊCH AIDS - THẢM HOẠ CỦA LOÀI NGƯỜI Trong phân cuối bài 14 đã giới thiệu sơ bộ H1V/AIDS. Trong bài này sẽ tìm hiểu cụ thế hơn vé HIV/A1DS. I- AIDS là gì ?HIV là gì? ■ AIDS là chữ tát của thuật ngữ quốc tê' mà nghĩa tiếng Việt là "Hội chứng suy giám miễn dịch mắc phải". AIDS do 1 loại vìrut gây suy giảm miền dịch ờ người, gọi tát là HIV (hình 65), chúng xâm nhập vào cơ thể qua quan hệ tinh dục, qua truyền máu và tiêm chích ma tuý. Khi đà vào cơ thể, HIV tấn công vào té' bào limphô T trong hệ miễn dịch và phá huỷ dán hệ thống miền dịch, làm co thế mất khả năng chống bệnh. Lúc này người bị AIDS có thế chết vì những bệnh thông thường mà bình thường cơ thề có khả năng chống lại, nén được gọi chung là "hênh cơ hội". Nếu phụ nữ đã bị lây nhiểm HIV, khi mang thai cũng có thổ truyền HIV sang thai nhi qua nhau thai. Áo prôtêin Phần sao chép ngược Hình 65. Sơ đồ cấu tạo viruĩ HIV Bàng 65. Tác hại của HIV/AIDS ■ 1 Dựa vào các thông tin trên hãy hoàn chỉnh bảng 65. n - Đại dịch AIDS - Thảm hoạ cùa loài người Cho tới nay khoa học vần chưa nghiên cứu thành công một loại thuốc đặc trị nào đối với HI V/AIDS, chỉ mới có một số loại có kha năng hạn chế tốc độ phát triển cùa chúng nhưng giá thành rất cao, trong số đó có AZT đả được đưa vào sử dụng trong điều trị. Cái chết đối với người bị nhiẻm HIV/AIDS là không thể tránh khỏi. AIDS gây tử vong cao : 90% số người mác AIDS bị chết sau 5-10 năm. AIDS phát trién nhanh chóng và rộng kháp. Trên thê' giới: Năm 1981 mói có vài chục bệnh nhân ở một số nước Năm 1991 đã cỏ 10 triệu người bị nhiễm HIV ở 167/180 nước. Đến 12/2000 con số bị nhiễm HIV là 36,1 triệu người và chỉ sau 1 năm : 11/2001 đã lên tới 40 triệu, trong sô' đó có 2,8 triệu người bị nhiểm là dưới 15 tuổi. Ỏ Việt Nam : Tính đến 18/12/2001 : Sô' người bị nhiễm HIV là 42 976 người Số người chuyển sang AIDS là 6 398 người Đã chết vì AIDS là 3 519 người Tính đến 19/7/2003 : Số người nhiễm HIV là 68 000 người, chuyền sang AIDS là 10 500 người, đã chết vì AIDS là 5 900 người. (Theo sô liệu cùa Uỷ ban Quốc gia phòng chông AIDS) in - Các biện pháp tránh lây nhiễm HIY/AIDS Sở dĩ AIDS phát triển với tốc độ khùng khiếp như trên vì thời kì nhiễm HIV có thể kéo dài từ 2 - 10 năm, trong thời kì này người vẫn khoẻ mạnh bình thường, không có triệu chứng gì ró rệt, nhưng cũng chính vì vậy mà khả năng lây truyền là rất lớn, do không biết phòng tránh, nên tốt nhất là chủ động phòng tránh tích cực. Vê phía người nghi là đã bị lây nhiẻm nên đi thù máu xác định có bị nhiẻm HIV không để chủ động phòng tránh làm lây nhiẻm sang người khác. ▼ Dựa vào những phương thức lây truyền (cũng là con đường lây truyền) đã biết ở mục I, hãy tự đé xuất các biện pháp phòng tranh bị lây nhiễm HIV: 1 2 AIDS là hội chứng suy gỉàm miễn dịch mác phàỉ do bị lây nhỉẻm HIV, làm co thề mất khá năng chống bệnh và chác chán dãn tới từ vong. HIV lây nhiễm qua đuờng máu, qua quan hệ tình dục không an toàn, qua nhau thaỉ (nếu mẹ bị nhiễm HIV). Hiện chưa có thuốc đặc trị. Cần chù động phòng tránh bị lây nhiêm và làm lây nhiễm bệnh này cho nguờỉ khác. cjâu hói và bài tập AIDS là gì ? Nguyên nhàn dẩn tới AIDS là gì ? Ké những con đường lây nhiểm HIV/AIDS. Phòng tránh bị lây nhiễm HIV bàng cách nào ? Có nên cách li người bệnh để khỏi bị lây nhiẻm không ? ^mcó biết £ Tình hình nhiẻm HIV/AIDS ờ Việt Nam (nguồn : bản tin HIV/ AIDS số 130 của Tiéu ban Giám sát HIV/AIDS thuộc Viện Vệ sinh dịch tè Trung ưong): 1. Phân bố nhiễm HIV theo năm : Năm Số người nhiễm HIV (tăng thêm hàng năm) 1990 1 1991 0 1992 11 1993 1148 1994 1340 1995 1412 1996 1668 1997 2742 1998 4316 1999 7149 2000 9087 Từ 01/01/2001 đến 29/6/2001 8537 Tổng cộng 37411 3. Phăn bố nhiêm HIV theo gioi (tính đến 29/6/2001) : Giới Số người nhiễm HIV Tỉ lệ phần trăm Nam 31647 84,59 Nữ 5541 14,81 Không rõ 223 0,60 Tổng cộng 37411 100% Nhóm tuổi Sô người nhiễm HIV Ti lệ phần trăm <3 227 0,61 13-19 3582 9,57 20-29 18582 49,67 30-39 8696 23,25 40-49 4640 12,40 >50 717 1,92 Không rõ 967 2,58 Tổng cộng 37411 100% 2. Phản bở nhiễm HIV theo nhóm tuổi (tính đến 29/6/2001) : Nếu phân bố nhiẻm HIV theo nhóm nguy co thì nhóm nguy cơ cao là nhóm nghiên chích ma tuý chiếm 22700 trên tổng số nguời bị nhiễm là 37411 (60,68%).