Giải Địa 10 - Bài 20. Dân số và sự gia tăng dân số

PHẦN HAI: ĐỊA LÍ KINH TÉ - XÃ HỘI
CHƯƠNG VIII
ĐỊA Ú DÂN Cư
i'ài 30
DÂN SÔ VÀ SỤ GIA TĂNG DÂN SÔ
Câu hỏi và bài tập:
Dân sổ trung bình của toàn thế giói năm 2005 là 6477 triệu người, tỷ suất sinh thô trong năm là 21 %(), hãy tỉnh số trẻ em được sinh ra trong năm, nếu tỷ suất tử thô là 9 °/o(> thỉ tỷ suất gia tăng tự nhiên là bao nhiêu? Trong năm 2005, trái đất có thêm nao nhiêu người?
Trả lòi:	J
Số trẻ em được sinh ra trong năm = (6.477.000.000 X 21): 1000 = 136 triệu.
Số người chết trong năm = (6.477.000.000 X 9): 1000 = 58,3 triệu.
Số người tăng thêm trong năm = 1 36.0 - 58,3 = 77.7 triệu.
Tỷ suất gia tăng tự nhiên = 21 %0 - 9%0 = 12 %0 = 1.2 %
Dựa vào bảng số liệu dưới đây, vẽ các đường biếu diễn (đồ thị) thể hiện tỉ suất gia tăng dân số tự nhiên (%) của ‘oàn thế giới, các nước phát triển và đang phát triển trong thời kì 1960- 2005. Nêu nhận xét và giải thích.
( Đơn vị %)
X. Thời ki
Nhóm nước X.
1960-
1965
1975-
1980
1985-
1990
1995-
2000
2004-
2005
Các nước phát triển
1,2
0,8
0,5
0,2
0,1
Cảc nước đang phát triển
2,3
2,4
2,1
1,9
1,5
Toàn thế giới
1,9
2,0
1,7
1,5
1,2
Các nước phát triển
—A— Các nước đang phát triển
—H—Toàn thế giới
Nhận xét các đồ thị gia tăng dân số tự nhiên:
Xu hướng chung của toàn thế giới: giảm dần.
Các nước phát triển: gia tăng tự nhiên thấp và vẫn tiếp tục giảm vì mức sinh thấp, dân số già.
Các nước đang phát triển: gia tăng tự nhiên ở mức cao, tuy có xu hướng giảm nhưng chậm. Hiện nay, gia tăng tự nhiên ở các nước đang phát triển cao hon mức trung bình của thế giới và gấp 9 lần so với các nước phát triển.
Giả sử tì suất gia tăng dân số tự nhiên của Ấn Độ là 2% và không thay đổi trong thời kì 1995 - 2000. Hãy trình bày cách tình toán và điền kết quả vào báng sổ liệu dân só của Ân Độ theo mẫu dưới đây:
Năm
1995
1997
1998
1999
2000
Triệu người
975
Trả lòi:
Tg: tỉ suất tăng dân số tự nhiên (2%)
Dân số thế giới năm 1998 là D8 = 975 triệu người.
Dân sổ thế giới năm 1999 là D9
Dân số thế giới năm 1997 là D7
Dân số thế giới năm 1995 là D5
Dân số thế giới năm 2000 là DO
Ta có công thức:
D8 = D7 + Tg. D7 - D7 ( Tg + 1)
D7 = D8: Tg + 1 = 975: 1,02 = 955,9 triệu người.
D9 = D8 + Tg. D8 = D8 ( Tg + 1)
D9 = 975. 1,02	=	994,5 triệu người.
Tương tự trên ta có thể tính được kết quả
D5 = 918.8 triệu người.
DO = 1014,4 triệu người.
Ket quà gia tăng dân số tự nhiên cua An Độ
Năm
1995
1997
1998
1999
2000
Triệu người
918,8
955,9
975
994,5
1014,4
Phân biệt sự khác nhau giữa gia tăng tự nhiên, gia tăng cơ học và gia tăng dân số?
Trả lòi:
Gia tăng tự nhiên là sự gia tăng dân số do sự chênh lệch giữa tỷ suất sinh thô và tỷ suất tử thô. Tỷ suất gia tăng dân số tự nhiên được xác định bằng hiệu số giữa tỷ suất sinh thô và tỷ suất từ thô, đơn vị tính là phần trăm (%).
Tỷ suất gia tăng dân số tự nhiên có ảnh hưởng rõ rệt đến tình hình biến động dân số và được coi là động lực phát triển dân số.
Gia tăng cơ học là sự gia tăng dân số do sự chênh lệch giữa số ngưòi xuất cư và số người nhập cư.
Gia tăng cơ học không ảnh hưởng đến vấn đề dân số chung của thế giới nhưng có ý nghĩa quan trọng đối với từng quốc gia và khu vực vì nó làm thay đổi số lượng dân cư, cơ cấu tuổi, giới và các hiện tượng kinh tế- xã hội.
Gia tăng dân số thể hiện bằng tổng số giữa tỷ suất gia tăng tự nhiên và tỷ suất gia tăng cơ học (%). Động lực gia tăng dân số vẫn chủ yếu là gia tăng tự nhiên.
Gia tăng dân số là thước đo phản ánh trung thực tình hình biến động dân số của một quốc gia, một vùng.