Giải Địa 10 - Bài 24. Thổ nhưỡng quyền. Các nhân tố hình thành thổ nhưỡng

CHƯƠNG VI
THỔ NHƯỠNG QUYỂN VÀ SINH QUYỂN
Bài 24
THỎ NHƯỠNG QUYẺN.
CÁC NHÂN TÓ HÌNH THÀNH THÔ NHƯỠNG
Câu hỏi và bài tập:
ỉ. Đất là gì? Nêu đặc trưng co' bán cùa đất.
Trả lòi:
Đất là lớp vật chất tơi xốp ớ bề mặt lục địa. có độ phi.
Độ phì là khả năng cung cấp nước, nhiệt, khí và các chất dinh dưỡng cần thiết cho thực vật sinh trưởng và phát triển.
Đất được hình thành do tác động đồng thời của những nhân tố nào? Nêu vai trò của các nhân tố đó trong sự hình thành đất?
Trả lòi:
Đất được hình thành do tác động đồng thời của những nhân tố đó là: Đá mẹ, khí hậu. sinh vật. địa hình, thời gian, con người.
Vai trò của các nhân tố hình thành đất.
Đủ mẹ.
+ Là nguồn cung cấp chất vô cơ cho dất.
+ Quyết định thành phần khoáng vật. thành phần cơ giới và ảnh hưởng đến tính chất cùa đất.
Khỉ hậu.
+ Nhiệt độ. độ ẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sự phong hóa đá, hòa tan, rữa trôi và tích tụ các vật chất trong các tầng đất.
+ Tạo môi trường để vi sinh vật phân giải, tổng hợp chất hữu cơ cho đất.
+ Ánh hưởng gián tiếp đến sự hình thành đất thông qua sự sinh trưởng và phát triền cua sinh vật.
Sinh vật: vai trò chủ đạo trong hình thành đất.
+ Tham gia quá trình phong hóa đá: rể cây bám vào các khe nứt làm phá hũy đá.
+ Thực vật cung cấp chất hữu cơ, vi sinh vật phân giải xác sinh vật tạo thành mùn.
+ Động vật sống trong đất làm biến đồi tính chất đất (giun, kiến, mối).
Địa hình: tạo điều kiện cho quá trình phong hoá nhanh hay chậm.
+ Địa hình dốc: đất dễ bị xói mòn làm tầng đất mòng.
+ Địa hình phảng: quá trình bồi tụ chú yểu làm tầng đất dày, giàu chất dinh dưỡng hơn
+ Địa hình các hướng sườn khác nhau và độ cao cũng ảnh hưởng đến khí hậu và lớp phủ thực vật làm ánh hưởng gián tiếp đến sự hỉnh thành đất, tạo thành các vành đai đất khác nhau theo độ cao và hướng sườn.
Thời gian: toàn bộ các hiện tượng xẩy ra trong quá trình hình thành đất đều cần có thời gian.
+ Thời gian hình thành đất gọi là tuổi của đất.
+ Tuổi tuyệt đối cùa đất là thời gian kể từ khi một loại đất được hình thành cho đến nay.
Con người:
Hoạt động sản xuất của con người tác động đến quá trình hình thành đất.
Vì sao lượng mùn trong đẩt giảm ở khu vực đẩt trống, đồi núi trọc? Cần có những biện pháp nào để bảo vệ đất ở các khu vực này?
Trả lòi:
Lượng mùn trong đất giảm ờ khu vực đất trống, đồi núi trọc vì:
+ Đất không có lớp phủ thực vật thì dễ bị xói mòn, rữa trôi làm lượng mùn trong đất giảm, tầng đất mỏng, đất nghèo chất dinh dưỡng.
+ Đe bảo vệ đất ở các khu vực này cần phải phủ xanh thảm thực vật hoặc trồng theo vành đai cao độ để hạn chế rữa trôi, xói mòn.