Soạn Văn 9: Luyện tập viết đoạn văn tự sự có sử dụng yếu tố nghị luận
LUYỆN TẬP VIẾT ĐOẠN VĂN Tự sự CÓ SỬ DỤNG YỂU TỐ NGHỊ LUẬN I. THựC HÀNH TÌM Hiểu YEU Tố NGHỊ LUẬN TRONG ĐOẠN VĂN Tự sự Câu 1. Đọc các đoạn văn sau: Đọc bài Lỗi lầm và sự biết ơn. Câu 2. Trả lời câu hỏi: + Những câu văn sau thể hiện yếu tô nghị luận: Những điều viết lên cát sẽ mau chóng xoá nhoà theo thời gian, nhưng không ai có thế’ xoá nhoà những điều tốt đẹp đã được ghi tạc trên đá, trong lòng người. Vậy mỗi chúng ta hãy học cách viết những nỗi đau buồn, thù hận lên cát và khắc ghi những ân nghĩa lên đá. + Vai trò, ý nghĩa: Làm cho văn bản có sự liên kết giữa các sự kiện và tư tưởng chủ đề của tác phẩm Làm nổi bật được nội dung tư tưởng của văn bản, làm rõ được ý đồ của người viết. II. THựC HÀNH VIẾT ĐOẠN VĂN Tự sự CÓ sử DỤNG YÊU Tố NGHỊ LUẬN Câu 1. Viết một đoạn văn kế lại buổi sinh hoạt lớp. Trong buổi sinh hoạt đó, em đã phát biểu ỷ kiến dể chứng minh Nam là một người bạn rất tốt. Em còn nhớ mãi buổi sinh hoạt hôm ấy, không khí của lớp thật căng thẳng. Tất cả đều căng lên như sợi giây đàn sắp đứt. Nguyên do là giờ ra chơi ngày hôm đó hai bạn Huy và Nam đã có cuộc ẩu đả dữ dội. Lí do bạn Nam đã làm rơi chiếc cặp sách của Huy vào vũng nước, và dĩ nhiên tất cả sách vở của Huy đều ướt nhoe nhoét đến thê thảm, mà Huy lại vốn là người rất sạch sẽ ngăn nắp. Giờ sinh hoạt mọi cặp mắt đều đổ dồn về Nam thể hiện thái độ bất bình và rất nhiều người đã lên tiếng kết tội: một nguời, hai người, rồi ba người... cứ thế, Nam cúi đầu im lặng nghe mọi người phán xử. Không khí cuộc họp đang đi theo chiều thuận như thế thì em đã đứng dậy phát biểu, ngay từ lời mở đầu em đã làm cho tất cả mọi người bất ngờ sửng sốt: “Nam không phải là người có lỗi mà Nam là người bạn tốt, chính Huy mới là người có lỗi”. Mọi người chăm chú theo dõi chờ đợi để lên tiếng phản bác. Em đã đưa ra ba điểm để chứng minh Nam không phải là người có lỗi. Tâm trạng của em lúc đó thật xúc động. Em thấy giọng mình như lạc hẳn đi, em tự trấn an mình: Hãy bình tĩnh, bởi lẽ mình đang bảo vệ cho lẽ phải, đang minh oan cho một người tốt thì không có gì run phải sợ”. Em bắt đầu lập luận: Thứ nhất, trong lớp từ trước tới nay Nam chưa bao giờ gây sự với ai. Bạn ấy rất thẳng thắn có thể vì điều đó mà làm mất lòng một sô" người, nhưng người bạn tốt là người không bao che khuyết điểm cho người khác, không che dấu lỗi lầm của bạn bè. Thứ hai, việc làm bạn Huy rơi cặp là lỗi do Huy chứ không phải do Nam. Chúng ta không thể nhìn hiện tượng bên ngoài mà không tìm hiểu bản chất bên trong. Huy đã chạy vội vàng không để ý phía trước, nên đã lao vào Nam làm cặp vung ra và rơi xuống nước. Thứ ba, sau khi sự việc xảy ra Nam đã xin lỗi Huy, và giúp Huy sửa lại sách vở. Chúng ta không thể kết tội một người bạn như thế. Em vừa dứt lời tiếng vỗ tay vang lên như sấm, kèm theo là những lời tán thưởng: “Đồng ý ! Đồng ý !” Nam nhìn em ánh mắt đầy biết ơn. Câu 2. Viết đoạn văn kể về những việc làm. hoặc những lời dạy bảo giản dị mà sâu sắc của người bà kính yêu đã làm cho em cảm động (trong đoạn văn có sử dụng yếu tô nghị luận). Bà tôi tóc bạc da mồi, sông nơi làng quê êm đềm có lũy tre xanh, có dòng sông tươi mát. Thuở nhỏ tôi thường về quê chơi. Với tôi, quê hương là bà, nơi mái tóc bạc phơ ấy, tôi thấy cả bầu trời xanh thẳm bình yên, từ bàn tay da nhăn, tôi nhìn thấy hình ảnh ruộng đồng đang phập phồng hơi thở, mỗi lần nghe giọng nói quen thuộc ấy, tôi lại tưởng đến cái êm ả hiền hoà của dòng sông xuôi... Ba tháng hè bên bà là khoảng thời gian tôi hạnh phúc nhất. Bà hay kể chuyện cho tôi nghe, dạy tôi làm văn, làm toán,... Có một lần đang dạy tôi làm phép chia, bà nói: “Trong bôn phép tính, phép chia là khó nhất. Có những người lớn lên, thành đạt mà vẫn không làm nổi phép tính chia thông thường”. Bài học đầu tiên mà bà dạy tôi bắt đầu từ câu nói ấy... Nhà bà có cây xoài rất sai quả, mỗi lần đến mùa quả chín, bà không hái đem ra chợ bán như những nhà vườn khác mà lúc nào cũng đem chia làm ba phần: một phần gửi cho ba mẹ và tôi, một phần biếu bác Hảo - bạn thân của bà và phần chia cho cả bà con lối xóm. Có người bảo bà dại nhưng bà hay nói với tôi: “Biết chia sẻ với mọi người cũng là một cách cộng lấy niềm vui, nhân lên hạnh phúc cho mình và trừ đi những lo lắng trong lòng. Cháu thấy không, tính chia thật kì diệu”. Phép tính chia của bà chỉ thế thôi nhưng khiến cho hàng xóm chúng tôi mọi người xích lại gần nhau hơn, mỗi khi ra ngoài, ai cũng trìu mến hỏi thăm tôi, hay tặng tôi thức này thức khác. Bà lớn tuổi rồi nhưng vẫn tham gia vào Hội phụ nữ hay đi vận động quyên góp giúp đỡ những gia đình có hoàn cảnh khó khăn, neo đơn. Đi theo bà đến nhà người này, người kia kêu gọi lòng hảo tâm, tôi mới thấy ý nghĩa của những gì bà nói. Rồi bà kể cho tôi nghe chuyện lão phú ông trong truyện cổ tích Cây tre trăm đốt chỉ biết làm phép cộng làm giàu cho mình từ sức lao động của anh Khoai nên CUỐI cùng mới bị anh Khoai trả đũa, chuyện anh nông dân tốt bụng biết chia chút thức ăn ít ỏi của mình cho kẻ ăn mày để cuôì cùng được sự giúp đỡ của tiên ông... Phép tính chia của bà, chia khổ đau bất hạnh, chia hạnh phúc, chia cả sự cảm thông với mọi người chung quanh đã cho tôi hiểu ý nghĩa của cuộc sông nghĩa tình. Có phải vì nắm bắt được “nguyên lí” của phép chia mà bà luôn cảm thấy thanh thản và thư thái trong cuộc sống? Không phải phép cộng, phép trừ hay phép nhân mà do phép chia mới tạonên vẻ gần gũi, phúc hậu kết đọng lại trên gương mặt bà. Có phải vì vậy mà mỗi lần được ở bên bà, tôi lại cảm thấy bình yên? Thì ra phép chia còn khiến con người ta trở nên cao đẹp! “Phép tính chia đơn giản vậy thôi nhưng bà đã phải suy ngẫm cả đời mới có được” - bà bảo - “Nhưng nếu con đã hiếu được ý nghĩa của nó rồi, con sẽ không ngần ngại gì mà áp dụng nó trong cuộc sống đế đem lại hạnh phúc cho chính bản thân con”. Một nhà toán học nào đó đã nói: “Chính phép tính chia chứ không phải phép tính cộng hoặc phép tính nhân đã làm cho con người ta trở nên vĩ đại”. Bà tôi không phải vĩ nhân nhưng những gì bà làm bằng phép tính chia đã khiến bà trong mắt tôi, và trong mắt mọi người, thật cao quý.