Soạn Văn 9: Sử dụng yếu tố miêu tả trong văn bản thuyết minh

SỬ DỤNG YẾU TỐ MÔ TẢ TRONG VĂN BAN THUYẾT minh
KIẾN THỨC Cơ BẢN
Để thuyết minh cho cụ thể, sinh động, hấp dẫn, bài thuyết minh có thể kết hạp sử dụng yếu tố miêu tả. Yếu tố miêu tả có tác dụng làm cho đối tượng thuyết minh nổi bật, gây ấn tượng.
HƯỚNG DẪN TÌM Hiểu CÂU HỎI PHAN BÀI HỌC
Đọc văn bản Cây chuối trong đời sống Việt Nam và trả lời câu hỏi.
Nhan đề văn bản: thể hiện phạm vi và nội dung bài văn đó là vị trí và vai trò của cây chuôi trong đời sông Việt Nam.
Những câu văn miêu tả về đặc điểm cây chuôi
— Thân chuối mềm vươn lên như những cột trụ nhẵn bóng, toả ra vòm tán lá xanh mướt che rợp từ vườn tược đến núi rừng.
Chuối mọc thành rừng bạt ngàn vô tận. Chuối phát triển rất nhanh, chuối mẹ để chuối con, chuối con đẻ chuối cháu, cứ gọi là “con đàn cháu lũ”.
Không thiếu những buồng chuối dài từ ngọn cây uốn trĩu đến gốc cây.
Tác dụng của yếu tô miêu tả
Làm cho hình ảnh cây chuôi trở nên sinh động, các đặc điểm của cây chuôi càng được nổi bật gây ấn tượng.
Một sô công dụng khác của cây chuôi
Thân chuôi còn non có thể xắt mỏng làm rau sống, đặc biệt là một trong những loài rau không thể thiếu dùng để làm rau sống ăn với cơm hến. Thân chuôi già dùng để làm thức ăn cho lợn (heo).
Lá chuôi tươi dùng để gói bánh, lá chuôi khô dùng để gói đồ cho các bà đi chợ.
Bắp chuối có thể ăn sống, hoặc luộc lên làm món nộm hoa chuôi rất ngon.
HƯỚNG DẪN CÂU HỎI PHAN bài học
Câu 1. Bổ sung yếu tố miêu tả vào các chỉ tiết thuyết minh sau:
Thân chuối có hình tròn thẳng đứng và nhẵn thín như những chiếc cột nhà bóng loáng.
Lá chuối lúc mới ra: cuộn tròn như chiếc hoa loa kèn, lúc đã khôn lớn xanh ìnướt và rộng như một tấm phản.
Lá chuối khô: khi lá chuôi đã già chúng rũ xuống bám chặt lấy thân cây chứ không rơi rụng và lìa xa như những lá cây khác. Ban đầu còn vàng tươi sau đó khô dần khô dần thành màu nâu nhạt.
Nõn chuối mới ra giông như một bức thư thủa xưa được viết trên giấy hoa tiên còn phong kín.
Bắp chuối: màu đỏ tươi, hình dáng giống như một búp sen khổng lồ treo ngược.
Quả chuối: cong cong như một vầng trăng lưỡi liềm đầu tháng.
Câu 2. Chỉ ra yếu tố miêu tả trong đoạn văn.
+ Chén của ta không có tai. Khi mời ai uống trà thì bưng hai tay mà mời. Bác vừa cười vừa làm động tác, có uống cũng nâng hai tay xoa xoa rồi mới uống.
+ Những yếu tố miêu tả này làm nổi bật hình ảnh loại chén (đôi tượng được thuyết minh) và hình ảnh của Bác Hồ.
Câu 3. Đọc văn bản sau đây và chỉ ra những câu miêu tả sau đó.
TRÒ CHƠI NGÀY XUÂN
Một vài câu miêu tả trong văn bản:
+ Những nhóm quan họ nam và nữ trong trang phục dân tộc đi tìm nhau trong ngày hội, mời nhau xơi trầu và nhận kết nghĩa giữa các làng.
+ Những con thuyền thúng nhỏ mang theo các làn điệu dân ca, điểm thêm cho không khí ngày xuân nét thơ ìnộng trầm tĩnh.
+ Lân được trang trí công phu, râu ngũ sắc, lông mày bạc, mắt lộ to, thân hỉnh có các họa tiết đẹp.
+ Bàn cờ là sân rộng, mỗi phe có 16 người mặc trang phục đỏ hoặc xanh, cầm trên tay hay đeo trước ngực biển kí hiệu quân cờ.
+ Hai ông tướng (tướng ông, tướng bà) của từng bên đều mặc trang phục xưa lộng lẫy, có cờ đuôi nheo đeo chéo sau lưng và được che lọng.