Soạn bài Tóm tắt văn bản thuyết minh
TÓM TẮT VĂN BẢN THUYẾT MINH Tóm tắt văn bản thuyết minh nhằm mục đích để hiểu và nắm được những nội dung cơ bản hoặc giới thiệu với người khác về văn bản đó,... Bản tóm tắt phải rõ ràng, chính xác, sát với nội dung cơ bản của văn bản gốc. Ví dụ : văn bản ghi nhớ cuối bài “Ôn dịch thuốc lá” : Người viết văn bản trên nhằm mục đích để học sinh ghi nhớ những nội dung cơ bản - những tri thức về tác hại của nạn nghiện thuốc lá, từ đó có quyết tâm và biện pháp triệt để phòng chông “ôn dịch thuốc lá”. Ván bản trên ngắn gọn, sáng tỏ, rõ ràng, chính xác, nêu được linh hồn của văn bản gốc. Muốn tóm tắt một văn bản thuyết minh, ta cần xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt, đọc văn bản gốc để nắm vững đối tượng thuyết minh ; tỉm bố cục của văn bản. Từ đó, viết tóm lược các ý để hình thành văn bản tóm tắt. Ví dụ : Tóm tắt văn bản thuyết minh “Người Tràng An”, cần thực hiện các bước : Xác định mục đích, yêu cầu tóm tắt. Nắm vững đối tượng : văn bản thuyết minh về một số đặc điểm nhân cách mang tính truyền thông của người Tràng An (thủ đô Hà Nội), cung cấp tri thức cụ thể về : + Nếp sống theo “lễ giáo” từ nghìn xưa để lại trong quan hệ người với người. + Việc thi cử, vài tấm gương danh nhân, vài địa danh văn hoá, những nét vàn hiến của thủ đô. + Phong cách ứng xử thanh lịch của người dân Tràng An. Nắm vững bố cục văn bản : văn bản có thể chia thành ba đoạn : + Đoạn một (từ đầu cho đến “sỉ là biết xấu hổ”) : nêu khái quát về nếp sông mang tính truyền thông của người dân Tràng An. + Đoạn hai (Đất kinh kì ... hai chữ “thanh lịch”) : giới thiệu nét văn hiến của thủ đô, từ đó giải thích cụ thể phong cách ứng xử thanh lịch của người Tràng An xưa và nay. + Đoạn ba (còn lại) : nhấn mạnh nếp sống và niềm tự hào của những người Tràng An thanh lịch. Nắm vững phương pliáp, cách diễn đạt của văn bản gốc. Dùng cách “nén câu”, “nén ý” để viết văn bản tóm tắt. THựC HÀNH - LUYỆN TẬP Đọc văn bản thuyết minh sau và thực hiện yêu cầu bên dưới : Bạn có biết áo quần của các nhà du hành vũ trụ được chế tạo như thế nào không ? Đó là bộ áo quần được làm khép kín. Chính bộ áo quần này sẽ giúp các nhà du hành vũ trụ có thề sống và làm việc trong khoảng không vũ trụ bao la và trên bề mặt của các hành tinh. Bộ đồ được chế tạo bằng các nguyên liệu phù hợp với điều kiện làm việc trong buồng lái khi bay ngoài vũ trụ. Khung sườn của bộ đồ bay được làm bằng một hợp kim đặc biệt cứng hoặc loại chất dẻo tổng hợp... Đặc biệt, nó phải ăn khớp với các khớp xương của nhà du hành để các phi hành gia được thoải mái. Cấu tạo của bộ đồ bay gồm có ba phần : phần mềm, phần cứng và phần co giãn. Phần mềm có nhiều tầng. Tầng trên dược may bằng loại vải chống nhiệt, chắn được tia nắng mặt trời. Phía dưới được may bằng một loại vải tổng hợp có pha cao su hoặc lót cao su. Tác dụng của lớp này là bảo vệ cho các nhà du hành không bị các hạt bụi trong vũ trụ va vào người. Phía ngoài, bộ phận chống nhiệt được làm thành nhiều tầng mỏng, xi mạ bằng những lớp nhôm trộn với vải lẫn cao su. Trong chuyển bay của đội bay Xô - Việt năm 1980, anh hùng Phạm Tuân và anh hùng V. Go-rơ-bát-kô được mặc bộ đồ có thể co giãn được. Bộ đồ bay đa phần cứng, nhưng ở phần tay và chân của các nhà du hành được bao bọc hầu hết là vật liệu mềm. Tất cả găng tay, ủng và mũ được bao kín không cho không khí lọt vào bên trong. Công dụng của nó là để lọc ánh sáng và bảo vệ mắt tránh khỏi những tia tử ngoại của ánh sáng mặt trời. Các công cụ và thiết bị của nhà du hành vũ trụ được xếp vào các túi con ở phía trước bộ đồ bay, trong đó có thiết bị cung cấp ôxi đủ trong thời gian bay, những thiết bị để loại trừ các khí thải, điều hòa nhiệt độ trong và ngoài bộ trang phục, những thiết hi máy đo dạc lỉliác nhau để thông tin liên lạc với mặt đất những hiển cố, sự kiện xảy ra trong lúc hay củng như tình hình sức khỏe của các nhà du hành vũ trụ. Chế tạo một hộ trang phục cho các nhà du hành vù trụ rất khó. Tuy nhiên những nhà chế tạo đang nghiên cứu những bộ đồ bay tiện dụng hơn nữa để khi bay trong khoảng không vũ trụ, các phỉ hành gia cảm thấy dễ thở, không có cảm giác nóng hay lạnh. (Ánh Nhật) Xác định đối tượng thuyết minh của văn bản. Tìm bô' cục của văn bản. Viết đoạn văn tóm tắt văn bản trên.