Soạn bài Đề văn nghị luận và việc lập ý cho bài văn nghị luận
ĐỂ VRN NGHỊ LCIẬN Vé VIỆC LỘP DÀN Ý CHO BÀI VĂN NGHỊ LClậN MỤC TIÊU BÀI HỌC Giúp học sinh làm quen với các đề văn nghị luận, biết cách tìm hiểu đề và lập dàn ý cho bài văn nghị luận. TÌM HIỂU NỘI DUNG A. Tìm hiểu đề văn nghị luận 1. Nội dung và tính chất của đề văn nghị luận: a) Tất cả các đề văn trên đều được gọi là đề bài, đầu đề và như thế có thể dùng cho đề bài văn viết. Căn cứ vào việc mỗi đề văn đưa ra một số những khái niệm, quan điểm, tư tưởng, do đó nó đều là những đề văn nghị luận. Tính chất của đề văn yêu cầu người nghe phải hiểu đúng đắn vân đề, nhằm tranh Ịuận hoặc giải thích. Tìm hiểu đề văn nghị luận: Tìm hiểu đề văn Chớ nên tự phụ. Đề nêu lên vấn đề tự phụ (tự cho mình là giỏi nên xem thường người khác). Đô'i tượng và phạm vi nghị luận ở đây là phân tích (bằng lí lẽ và dẫn chứng) khuyên nhủ không nên tự phụ. Khuynh hướng trong đề là phủ định. Đề đòi hỏi người viết phải phê phán thói tự phụ, kiêu căng coi thường người khác và đề cao, khẳng định sự khiêm tôn học hỏi mọi người. B. Lập dàn ý cho bài văn nghị luận Đề bài Chớ nên tự phụ Xác định luận điểm: Tự phụ là một thói quen xâu của con người. Tự phụ đề cao vai trò bản thân thiếu tôn trọng người khác. Tự phụ khiến cho bản thân mình bị chê trách, mọi người xa lánh. Tự phụ luôn mâu thuẫn với đức khiêm nhường, học hỏi. Luận cứ Tự phụ tự cho mình là giỏi nên xem thường người khác: + Bị cô lập. + Làm việc gì cũng khó. + Không tự đánh giá được mình. Tác hại: + Với chính bản thân mình (khi thát bại thường tự ti). + Hoạt động bị hạn chế (bởi mọi người sẽ xa lánh với mình). Dẫn chứng: + Lây từ thực tế: ở nhà, ở trường, mọi người xung quanh mình. + Lây từ chính bản thân mình (xem đã lần nào mình tự phụ chưa). + Một sô' những dẫn chứng qua sách báo, bài học, bài đọc. Xây dựng lập luận Nên bắt đầu định nghĩa tự phụ là gì, tiếp đến nêu lên những luận cứ nói về tác hại của tự phụ và những dẫn chứng để minh chứng cho luận cứ đó cuôì cùng đưa ra những lời khuyên không nên tự phụ. LUYỆN TẬP Tìm hiểu và lập dàn ý cho đề bài: Sách là người bạn lớn của con người. Mở bài: Đọc sách là một nhu cầu của con người. Sách có một giá trị về đời sông, một kho báu về trí tuệ và một thế giới tâm hồn, sách giúp con người hiểu biết về thế giới xung quanh (quá khứ, hiện tại, tương lai) về thiên nhiên, đất nước, con người... Thân bài: Đưa ra những lí lẽ dẫn chứng làm cơ sở cho luận điểm. Sách khám phá hiện thực của cuộc sông: + Thiên nhiên. + Lịch sử xã hội với những vấn đề về kinh tế, chính trị, xã hội, đất nước, con người... Sách đưa ta vào thế giới tâm hồn của con người để thông cảm, chia sẻ, hình thành nhân cách. Sách cung cấp những tri thức khoa học, vẻ đẹp của ngôn ngữ, hình tượng tác phẩm, cảm thụ được cái hay, cái đẹp của văn chương. Kết bài: ích lợi của việc đọc sách. Chọn lựa sách khi đọc.