Soạn bài Sông núi nước Nam (Nam quốc Sơn hà)
SÔNG NÚI NƯỚC NAM (Nam quốc sơn hà) MỤC TIÊU BÀI HỌC Thấy được tinh thần độc lập, khí thế hào hùng, khát vọng lớn lao của dân tộc ta. Hiểu được thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. TÌM HIỂU NỘI DUNG TRẢ LỜI CÂU HỎI Bài Nam quốc sơn hà được sáng tác theo thể thơ thất ngôn tứ tuyệt. Về sô' câu: bốn câu. Sô' chữ trong câu: gồm bảy chữ trong một câu. Cách hợp vần: tiếng thứ bảy của câu 1, câu 2 và câu 4 hợp với nhau (vần ư: cư-thư-hừ) Sông núi nước Nam được coi là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta bằng thơ. Vậy thê' nào là bản Tuyên ngôn Độc lập? Nội dung của bản Tuyên ngôn Độc lập trong bài thơ trên là gì? Sông núi nước Nam được coi là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên của nước ta. Nội dung có 2 ý: + Ý 1 (hai câu đầu): Nước Nam là của người Nam. Điều đó đã được sách trời định rõ => Sự khẳng định chủ quyền dân tộc. + Ý 2 (hai câu cuối): Kẻ thù không được xâm phạm, xâm phạm thì thế nào cũng chuốc lấy thất bại. - Tuyên ngôn độc lập: Là lời tuyên bố" về chủ quyền của đất nước và khẳng định không một thế lực nào được xâm phạm. Sôỉig núi nước Nam là một bài thơ thiên về sự biểu ý (bày tỏ ý kiến). Vậy nội dung bày tỏ ý đó được thể hiện theo một bô' cục như thế nào? Sông núi nước Nam là một bài thơ thiên về sự biểu ý, do đó bô' cục của nó gồm hai phần: Phần 1 (hai câu đầu) là tuyên bô' về chủ quyền của đất nước. Phần 2 (hai câu sau) khẳng định không một thế lực nào được xâm phạm. Bài thơ nêu rõ ý tưởng bảo vệ độc lập, kiên quyết chống giặc ngoại xâm. Sông núi nước Nam ngoài biểu ý có biểu cảm không? Nếu có thì thuộc trường hợp nào? Sông núi nước Nam ngoài biểu ý còn có biểu cảm, nó được biểu hiện bằng cách ẩn ý vào bên trong để người đọc phải nghiền ngẫm, suy nghĩ sẽ thây thái độ, cảm xúc trữ tình đó. Đó là ý tưởng bảo vệ chủ quyền của đâ't nước, quyết tâm đánh đuổi kẻ thù. Nhận xét về giọng điệu bài thơ: Bài thơ Sông núi nước Nam biểu hiện một thài độ kiên quyết, không gì lay chuyển nổi của người Việt Nam trong việc bảo vệ chủ quyền của đâ't nước. Giọng thơ dõng dạc, đanh thép. Nó là bản Tuyên ngôn Độc lập đầu tiên khẳng định chủ quyền và lãnh thổ của đất nước, nêu cao ý chí quyết tâm bảo vệ nền độc lập tự do trước mọi kẻ thù xâm lược. Ghi nhớ: Đọc SGK. IV. LUYỆN TẬP Giải thích thắc mắc: Ta nói là “Nam đế cư” mà không nói là “Nam nhân cứ”. “Nam đế” là vua nước Nam. Ớ đây dùng chữ “đế” mà không dùng chữ “nhân” là để tỏ thái độ ngang hàng với nước Trung Hoa, vì ở Trung Hoa gọi vua là “đế” thì ở nước ta cũng vậy. Trong quan hệ đương thời “đế” tượng trưng cho dân. Học thuộc lòng bài thơ: học sinh tự học.