Soạn bài Luyện tập về phương pháp lập luận trong văn nghị luận

LUYỆN Tệp VỀ PHCÍƠNG Phép Lệp LUẬN
TRONG BỜI VĂN NGHỊ LUẬN
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Qua luyện tập hiểu kĩ hơn về phương pháp lập luận trong bài văn nghị luận.
TÌM HIỂU NỘI DUNG
A. Lập luận trong dời sông
1. Trong các ví dụ phần đầu là luận cứ, phần sau là kết luận:
- Kết luận
chúng ta không đi chơi công viên nữa. vì qua sách em học được nhiều điều, đi ăn kem đi.
- Luận cứ
Hôm nay trời mưa
Em rất thích đọc sách
Trời nóng quá
Mô'i quan hệ giữa luận cứ và kết luận là quan hệ nhân quả.
Vị trí của luận cứ và kết luận có thể thay đổi cho nhau.
Ví dụ:
vì hôm nay trời mưa
(Luận cứ)
(Nguyên nhân chính)
Chúng ta không đi chơi công viên nữa
(Kết luận)
(Kết quả của quyết định)
Bổ sung luận cứ cho các kết luận:
Em rất yêu trường em vì trường dạy em nhiều điều tốt, nhiều điều hay.
Nói dôi rất có hại bởi mọi người không tin mình nữa.
Đau đầu quá, nghỉ một lát nghe nhạc thôi.
Cuộc sống phức tạp, trẻ em cần phải biết nghe lời cha mẹ.
Để mở mang nhận thức nên em rất thích đi tham quan.
Viết tiếp kết luận cho các luận cứ nhằm thể’ hiện tư tưởng, quan điểm của người nói:
Ngồi mãi ở nhà chán lắm em đi sang nhà bạn chơi.
Ngày mai đã thi rồi bài vở còn nhiều quá phải thức suốt đêm thôi.
Nhiều bạn nói năng thật khó nghe phải học ăn học nói mới được.
Cầc bạn đã lớn rồi, làm anh chị thì phải gương mẫu.
Cậu này ham đá bóng thật mong rằng cậu sẽ là cầu thủ giỏi.
B. Lập luận trong văn nghị luận
So sánh lập luận trong đời sông và lập luận trong văn nghị luận:
Lập luận trong đời sông chỉ là kết luận của bản thân, không mang tính khái quát cao.
Ví dụ: Trời nóng đi ăn kem đi.
Lập luận trong văn nghị luận phải là những kết luận có tính khái quát cao, có ý nghĩa phổ biến đô'i với xã hội.
Ví dụ: Dân ta có một lòng nồng nàn yêu nước.
Lập luận cho luận điểm: "Sách là người bạn lớn của con người".
Luận điểm: Sách có giá trị về đời sông, một kho báu về trí tuệ, một thế giới tâm hồn. Sách giúp con người hiểu biết và khám phá thế giới tự nhiên, xã hội...
Đây là luận điểm mang tính thực tế vì:
+ Sách mở mang trí tuệ.
+ Sách đưa ta vượt thời gian tìm về những biến cố lịch sử xa xưa hoặc chắp cánh cho trí tưởng tượng.
+ Sách đưa ta vào thế giới tâm hồn.
+ Sách đem lại những phút giây thư giãn.
Luận điểm này có tác dụng: Sách là vật báu không thể thiếu đốì với mỗi người, phải biết chọn sách và nâng niu những cuốn sách quý, do đó mọi người phải chịu khó đọc sách.
Luận điểm trong truyện ngụ ngôn "Thầy bói xem voi" và "Êch ngồi đáy giếng".
Ếch ngồi đáy giếng: Phê phán những kẻ hiểu biết hạn hẹp mà lại huênh hoang, khuyên nhủ người ta phải cố gắng mở rộng tầm hiểu biết của mình không được chủ quan kiêu ngạo.
Thầy bói xem voi: Khuyên người ta muôn hiểu biết sự vật, sự việc phải xem xét chúng một cách toàn diện, tránh nhìn sự vật, hiện tượng một cách phiến diện.