Soạn bài Mẹ hiền dạy con

MẸ HIỀN DẠY CON
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Hiểu thái độ tính cách và phương pháp dạy con trở thành bậc vĩ nhân của bà mẹ thầy Mạnh Tử.
Hiểu cách viết truyện gần với cách viết kí, viết sử thời trung đại.
TÌM HIỂU NỘI DUNG BÀI
TRẢ LỜI CÂU HỎI
Lập bảng tóm tắt năm sự việc đã diễn ra giữa mẹ con thầy Mạnh Tử (thuở nhỏ) theo mẫu.
Sự
VIỆC
CON
MẸ
1
Thấy người đào, chôn, lăn, khóc, về nhà cũng bắt chước đào, chôn, lăn, khóc.
Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được, dọn nhà ra gần chợ.
2
Thấy buôn bán, về nhà cũng nô nghịch cách buôn bán điên đảo.
Chỗ này cũng không phải chỗ con ta ở được, dọn nhà đến cạnh trường.
3
Thấy trẻ đua nhau học tập, lễ phép, về nhà cũng bắt chước học tập, lễ phép, cắp sách vở.
Chỗ này là chỗ con ta ở được đây.
4
Thấy giết lợn hỏi mẹ: Người ta giết lợn để làm gì thế?
Để cho con ăn đấy, hối hận vì câu nói, đi mua thịt lợn cho con ăn.
5
Đang đi học bỏ học về nhà chơi.
Cầm dao cắt đứt tấm vải nói rằng: Con đang đi học mà bỏ học, thì cũng như ta đang dệt tấm vải này mà cắt đứt đi vậy.
Ý nghĩa của việc dạy con trong ba sự việc đầu là gì? Trong hai sự việc sau là gì? ơ hai sự việc sau, về ý nghĩa có gì khác so với ba sự việc đầu? Hãy nêu tác dụng của cách dạy con của bà mẹ thầy Mạnh Tử.
- Ý nghĩa của việc dạy con trong ba sự việc đầu: Đó là việc bà mẹ chọn môi trường sống thích hợp và có lợi cho việc hình thành nhân cách của con mình.
Hai sự việc sau có ý nghĩa khác với ba sự việc đầu.
Lần thứ tư: Bà mẹ thể hiện chữ tín đôì với con cái (nói lời phải giữ lấy lời).
Lần thứ năm: Bà mẹ thể hiện thái độ kiên quyết, dứt khoát để hướng con vào việc học tập chuyên cần.
Tác dụng của cách dạy con.
Nhờ chọn một môi trường sống thích hợp, lại biết giữ chữ tín, kiên quyết dứt khoát không một chút nương nhẹ, với sai lầm của con, bà mẹ thầy Mạnh Tử đã hướng con vào việc học tập chuyên cần để về sau trở nên bậc “Đại hiền”.
Hãy hình dung bà mẹ thầy Mạnh Tử là người thế nào?
Bà mẹ thầy Mạnh Tử là một người hiểu biết, hiền hậu, nhưng tính tình dứt khoát, kiên quyết, nghiêm nghị, thương con.
Hãy đọc lại chú thích dấu (*) ở bài Con hổ có nghĩa đoạn nói về cách viết truyện trung đại, từ đó nêu lên nhận xét về cách viết truyện Mẹ hiền dạy con.
Truyện Mẹ hiền dạy con. Toàn bộ câu chuyện đều thuộc lời kể của người kể chuyện, nhưng có khi xen thêm lời bình luận của người kể. Ví dụ câu: “Thế chẳng là nhờ có cái công giáo dục, quý báu của bà mẹ hay sao?”
GHI NHỚ
Bà mẹ thầy Mạnh Tử là tấm gương sáng về tình thương con và đặc biệt là cách dạy con:
Tạo cho con một môi trường sống tốt đẹp.
Dạy con vừa có đạo đức, vừa có chí học hành.
Thương con nhưng không nuông chiều, ngược lại rất cương quyết.
Truyện Mẹ hiền dạy con đơn giản nhưng gây được xúc động là nhờ những chi tiết giàu ý nghĩa.
Tục ngữ: “Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng”.
LUYỆN TẬP
Hãy phát biểu cảm nghĩ của em về sự việc: Bà mẹ thầy Mạnh Tử đang ngồi dệt vải trông thây con bỏ học về nhà chơi, liền cầm dao cắt đứt tấm vải đang dệt trên khung.
Cảm nghĩ về hành động của bà mẹ thầy Mạnh Tử: Bà mẹ thầy Mạnh Tử thương con nhưng không nuông chiều, thái độ của bà ở đây trong việc dạy con kiên quyết, nghiêm túc, dứt khoát, dùng hành động cắt vải của mình để dạy con.
Từ chuyện mẹ con thầy Mạnh Tử xưa, em có suy nghĩ gì về đạo làm con của mình?
Suy nghĩ vê đạo làm con:
Nghe lời dạy bảo của cha, mẹ.
Chăm chỉ học hành.
Giúp đỡ cha, mẹ trong công việc hàng ngày.
Chăm sóc, nuôi dưỡng khi cha, mẹ ốm đau, già yếu.
Có hai yếu tô' Hán Việt đồng âm.
tử', chết.
tử', con.
Hãy cho biết cách kết hợp dưới đây được sử dụng với nghĩa nào?
công tử, hoàng tử, đệ tủ cách kết hợp này sử dụng với nghĩa (tử là con).
tử trận, bất tử, cảm tử được sử dụng với nghĩa (tử là chết).