Soạn bài Câu trần thuật đơn

CÂƯ TRẨN THUẬT ĐƠN
MỤC TIÊU BÀI HỌC
Nắm được khái niệm câu trần thuật đơn và tác dụng của câu trần thuật đơn.
TÌM HIỂU NỘI DUNG
A. TRẢ LỜI CÂU HỎI
Các câu dưới đây dùng để làm gì?
+ Đoạn văn gồm có tất cả 9 câu.
Câu 1: Chưa nghe hết câu, tôi đã hếch răng lên, xì một hai rõ dài.
Câu 2: Rồi, với điệu bộ khinh khỉnh tôi mắng.
Câu 3: Hức!
Câu 4: Thông ngách sang nhà ta?
Câu 5: Dễ nghe nhỉ!
Câu 6: Chú mày hôi như cú mèo thế này, ta nào chịu được.
Câu 7: Thôi, im cái điệu hát mưa dầm sùi sụt ấy đi.
Câu 8: Đào tổ nông thỉ cho chết!
Câu 9: Tôi về, không một chút bận tâm.
+ Các cầu có tác dụng cụ thể:
Câu kể, tả, nêu ý kiến: câu 1, câu 2, câu 6, câu 9
Câu hỏi: câu 4
Bộc lộ cảm xúc: câu 3, câu 5, câu 8
Câu cầu khiến: câu 7
+ Nếu phân loại theo mục đích nói ta có thế chia ra:
Câu trần thuật (câu kế’): 1, 2, 6, 9
Câu nghi vấn (câu hỏi): 4
Câu cảm thán (câu cảm): 3, 5, 8
Câu cầu khiến: 7
Xác định chủ ngữ và vị ngữ của các câu trần thuật vừa tìm được Câu 1: Tôi / đã hếch răng lên xì một hơi rõ dài.
Xếp các câu trần thuật nói trên thành hai loại:
Câu do một cặp chủ ngữ - vị ngữ tạo thành: gồm các câu 1, câu 2, câu 9. Đây là câu trần thuật đơn.
Câu do hai hoặc nhiều cụm c - V sóng đôi tạo thành: gồm câu 6. Đây là câu trần thuật ghép.
GHI NHỚ
Câu trần thuật đơn là loại câu do một cụm c - V tạo thành, dùng để giới thiệu, tả hoặc kể về một sự việc, sự vật hay để nêu một ý kiến.
B. LUYỆN TẬP
1. Tìm câu trần thuật đơn trong đoạn trích. Cho biết câu trần thuật đơn ấy được dùng làm gì?
Câu trần thuật đơn trong đoạn trích:
Câu 1: Ngày thứ năm trển đảo Cô Tô là một ngày trong trẻo, sáng sủa => dùng đế tả hoặc để giới thiệu.
Câu 2: Từ khi có Vịnh Bắc Bộ và từ khi quần đảo Cô Tô mang lấy dấu hiệu của sự sống con người thì sau mỗi lần dông bão, bao giờ bầu trời Cô Tô cũng trong sáng như vậy => dùng để nêu ý kiến nhận xét.
Dưới đây là một số câu mở đầu các truyện em đã học. Chúng thuộc loại nào và có tác dụng gì?
Câu a: Câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật.
Câu b: Câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vật.
Câu c: Câu trần thuật đơn dùng để giới thiệu nhân vặt.
Cách giới thiệu nhân vật chính trong những truyện sau có gì khác với cách giới thiệu nêu ở bài tập 2.
Câu a, b, c đều giới thiệu nhân vật phụ trước, rồi từ những công việc của nhân vật phụ mới giới thiệu nhân vật chính.
Còn ở câu 2 giới thiêu ngay nhân vật chính.
Ngoài tác dụng giới thiệu nhân vật, những câu mở đầu còn có tác dụng gì?
Ngoài việc giới thiệu nhân vật, các câu a và b còn có tác dụng miêu tả
hoạt động của nhân vật.
Chính tả (nhớ - viết) Lượm (Từ Ngày Huế đổ máu đến Nhảy trên đường làngh